Sayıştay'dan şok İZENERJİ raporu: Borç içinde yüzüyor!

EGEPOSTASI - İzmir’in kamusal en büyük işverenlerinden biri olan İZENERJİ A.Ş., Sayıştay’ın son raporuna göre adeta “borç, keyfiyet ve güvenlik açığı üçgeninde” sıkışmış durumda. Şirketin bilançosu, sadece mali zafiyet değil, yönetimsel çürümenin de sinyallerini veriyor. 2024 yılını 603 milyon TL zararla kapatan İZENERJİ’nin, 2,4 milyar TL vergi borcu, 3 milyar TL’yi aşan SGK borcu ve bu borçlara eklenen 3,6 milyar TL gecikme cezası bulunuyor.

Raporun en dikkat çekici bulgusu ise mali tablolardan ziyade siber güvenlik başlığı altında yer aldı: “20 Mayıs 2024’te gerçekleştirilen siber saldırı sonucu 16.222 kişinin kişisel verileri, şirketin ticari sırları, muhasebe kayıtları ve belediyeye ait bazı bilgiler çalınmıştır.”

Sayıştay, saldırı sonrasında gerekli bildirimlerin yapılmadığını ve güvenlik önlemlerinin alınmadığını da vurguladı. Şirketin olay sonrası yaptığı harcama kalemleri de dikkat çekici: yalnızca donanım ve yazılım için 682 bin TL harcandı; ancak asıl zararın veri güvenliği ihmali nedeniyle olduğu belirtildi.

743 MİLYON ALACAĞINI TAHSİL ETMİYOR

Rapor, İZENERJİ’nin mali disiplininin tamamen kaybolduğunu açıkça ortaya koydu. Borçların yapılandırılmadığı, tahsilatların zamanında yapılmadığı ve yönetim kurulu kararlarının çoğunun yasal dayanak taşımadığı tespit edildi. Şirketin, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kuruluşlarından 734,8 milyon TL alacağı olmasına rağmen bu alacaklar için vade farkı uygulanmadığı ve tahsilat süreci başlatılmadığı da raporda açıkça ifade edildi. Sayıştay’a göre bu durum, şirketin nakit akışını kilitleyen en önemli nedenlerden biri. Yani Büyükşehir Belediyesi borç ödemiyor, İZENERJİ ise bu parayı tahsil edemiyor.

KEYFİ AĞIRLAMAYA VE LÜKS GİDERLER

Mali tablolardaki açık kadar dikkat çeken bir diğer başlık ise “temsil ve ağırlama giderleri” oldu. Rapor, İZENERJİ yöneticilerinin şirket bütçesini adeta “kişisel hesap” gibi kullandığını ortaya koydu. Yalnızca 2024 yılı içinde, şirketle ilgisi olmayan kişilere düğün hediyesi alındı, siyasi parti üyelerinin konaklama giderleri karşılandı, alkollü yemek faturaları şirkete fatura edildi.

Sayıştay bu durumu şu ifadeyle özetledi: “Şirket yönetimi birbirini temsil edip ağırlayamaz. Temsil ağırlama giderlerinin şirket bütçesinden ödenmesi mümkün değildir.” Ayrıca, Şirket Genel Müdür Vekili’nin ve bazı yöneticilerin, şirket araçlarını şahsi kullanım için tahsis ettiği, bazı günlerde şirkete hiç uğramadığı, buna rağmen şoförlü araç tahsisi aldığı tespit edildi.

LİYAKATSIZ ATAMALAR VE DİSİPLİN YOKSUNLUĞU

Rapor, İZENERJİ’nin insan kaynakları uygulamalarında da ağır bulgular içeriyor. TİS’te (Toplu İş Sözleşmesi) yer almayan unvanlara “iş riski primi” adı altında ek ödemeler yapılmış, sınavsız işe alımlar gerçekleştirilmiş, bazı personele %0 ile %66 arasında değişen oranlarda keyfi zamlar verilmiş. Hatta, lise mezunu bir çalışanın “Genel Müdür Yardımcısı” olarak atanması ve uzun süre hiçbir birimin kendisine bağlı olmaması da raporda yer aldı. Sayıştay, bu atamayı açıkça “liyakat ilkesine aykırı” olarak değerlendirdi.

100 PERSONELİN 15'İ HER AY RAPORLU

Rapora göre şirket personelinin %10 ila %15’i her ay geçici iş göremezlik raporu alıyor. Bu oran, büyük ölçekli bir kamu şirketi için olağan dışı kabul ediliyor.
Sayıştay, “işe devam teşvik primi” gibi maddelerin yanlış uygulandığını, disiplin süreçlerinin işletilmediğini belirtti.

Sayıştay’ın madde madde tespitleri:

603 milyon TL zarar ve 5,5 milyar TL’yi aşan borç yükü.

16.222 kişinin kişisel verilerinin çalındığı siber saldırı.

734,8 milyon TL tahsil edilemeyen Büyükşehir alacağı.

Yöneticilerin şirket araçlarını şahsi işlerde kullanması.

Şirketle ilgisi olmayan kişilere temsil-ağırlama ödemeleri.

Liyakatsiz atamalar ve keyfi zam uygulamaları.

Yüksek rapor oranları ve disiplin eksikliği.