Sayıştay'dan şok Torbalı Belediyesi raporu: Borç batağında!

EGEPOSTASI - Belediyenin bağlı şirketi üzerinden yürütülen personel temini hizmetlerinde ortaya çıkan tablo düşündürücü. Raporda, belediyenin şirkete hakediş ödemelerini eksik yaptığı, bu nedenle SGK prim borçlarının katlanarak büyüdüğü ifade edildi. “Belediyenin personel temin ettiği şirketin prim borcu toplamı 468 milyon 268 bin 295,45 TL olup, bu tutara gecikme faizi işlemektedir.” “Şirketin mali gücüyle bu borçların faizlerinin bile ödenmesi mümkün görünmemektedir.” Belediyenin şirkete 140 milyon 238 bin 155,80 TL borcu bulunduğu da raporda yer aldı. Ancak Sayıştay, bu borcun ödenmesine rağmen şirketin prim borçlarının artmaya devam ettiğini vurguladı. Nedeni açık: belediyenin bütçe yetersizliği.

ECRİMİSİLDE KAYIRMA

Raporun diğer bölümlerinde “belediye arazilerinin” adeta sahipsiz kaldığı görülüyor. “Belediye sınırları içindeki elektrik trafoları için ecrimisil alınmadığı, trafoların belediyenin izni olmaksızın arsalarına yerleştirildiği” tespiti yapıldı.
Benzer şekilde taksi duraklarının da ihalesiz şekilde kullandırıldığı ve bu duraklardan herhangi bir ecrimisil tahakkuku yapılmadığı belirtildi.

YEŞİL ALANLAR İŞGAL ALTINDA

Uygulama imar planında yeşil alan ve yol olarak ayrılan kamuya açık yerlerin bir kısmı özel kişiler tarafından işgal edilmiş durumda. Sayıştay bu durumu şöyle not düştü: “İmar mevzuatına aykırı şekilde yapı yapıldığı ve işgalin önlenmesi için gerekli işlemlerin başlatılmadığı tespit edilmiştir.”

STRATEJİ VAR FAALİYET YOK!

Torbalı Belediyesi’nde “Strateji Geliştirme Müdürlüğü” kağıt üzerinde var ama sahada yok. Rapor, bu müdürlüğün “fiilen bir faaliyeti bulunmadığını” belirterek acilen aktif hale getirilmesi gerektiğini vurguladı. Bir başka ifadeyle, Torbalı’da strateji var ama uygulama yok.

RUHSATSIZ İŞYERİ AÇMAK MODA OLMUŞ

Belediye tarafından kiraya verilen ve ruhsata tabi olan işyerlerinin birçoğunun işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmuyor. Kamu eliyle ruhsatsız işletme faaliyetinin yürütülmesi, Sayıştay’ın deyimiyle “mevzuata açık aykırılık” niteliğinde.

BÜTÇENİN YÜZDE 60'I PERSONEL GİDERİ

Sayıştay raporu, Torbalı Belediyesi’nin personel harcamalarının yasal sınırları aştığını ortaya koydu. “Personel gideri oranı yüzde 58,46 olup, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belirlenen yüzde 40 sınırının çok üzerindedir.” Bu durum, belediyenin mali dengesini bozuyor ve hizmet bütçesini personel maaşlarına kurban ediyor.

PERSONELE MOBBİNG VE FAZLA MESAİ

Belediye işçilerinin yıllık 270 saati aşan fazla mesaiye zorlandığı, izinlerin de zamanında kullandırılmadığı tespit edildi. Sayıştay, bu durumun hem İş Kanunu’na aykırı hem de “personel planlamasındaki yetersizliğin göstergesi” olduğunu belirtti.

ADLİ SİCİL KAYDINA BAKILMAMIŞ

Rapor, belediyede görev yapan memurların adli sicil kayıtlarının bulunmadığını ortaya koydu. Mevcut memurların geçmişine ilişkin tarama yapılmaması, ileride hukuki risk doğurabilir uyarısı yapıldı.

TAHSİLAT YAPMAMIŞ!

Belediye gelir kalemlerinde tahsilat oranları düşük. Para cezalarının yalnızca %39’u, Eğlence vergilerinin ise %41’i tahsil edilebilmiş. Ayrıca yapı ruhsatı olmayan binalardan emlak vergisi alınmadığı, bazı işyerlerinden çevre temizlik vergisi toplanmadığı da tespit edildi. Kısacası, belediye hem tahsil edemiyor hem de denetleyemiyor.

NE YAPILDIYSA YAPI KAYITLI

Raporun en tuhaf tespitlerinden biri, belediyenin kendi park ve meydanları için yapı kayıt belgesi alması. “Belediyeye ait bazı taşınmazlarda yapı kayıt belgesi bulunduğu görülmüştür.”

KAZI BEDELLERİNİ BÜYÜKŞEHİR'E KAPTIRMIŞ

Raporda, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2020 yılı ve öncesinde Torbalı sınırlarında yapılan kazı çalışmalarından elde edilen kazı bedellerini Torbalı Belediyesi’ne aktarmadığı da belirtildi. Sayıştay, belediyeye bu bedellerin tahsili için gerekli işlemleri başlatma çağrısı yaptı.

KATI ATIK GİDERLERİ EKSİK HESAPLANMIŞ

Katı atık bertaraf bedelleri su faturalarına yansıtılarak tahsil ediliyor. Ancak Sayıştay, su aboneliği bulunmayan işletmelerin bu sistem dışında kaldığını belirterek, “atık hizmetlerinin hesaplanabileceği alternatif bir yöntem” geliştirilmesi gerektiğini kaydetti.