TCMB'nin enflasyon tahmini yükseldi

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, 3. Enflasyon Raporu'nu açıkladı. Merkez Bankası İdare Merkezi'nde düzenlenen bilgilendirme toplantısında gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Kavcıoğlu, Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) hesaplarının son dönemde daha da çok hareketlendiğini ve şu an iyi bir rakama geldiğini söyledi. Kavcıoğlu, dijital parayla ilgili olarak da “Size güzel haberleri en kısa sürede vereceğiz. Çalışmalarımız çok başarılı, yoğun bir şekilde devam ediyor. Sona doğru geliyoruz öyle söyleyeyim. Bir geri adım söz konusu değil" dedi.

Son 10 gün çıkarıldığında son 1 ayda en az değer kaybeden para biriminin Türk lirası olduğunu belirten Kavcıoğlu şunları söyledi:

"ENFLASYONUN KADEMELİ OLARAK AZALACAĞINI VE HEDEFLERE YAKINSAYACAĞINI ÖNGÖRÜYORUZ: Enflasyondaki yükselişin beklenenden uzun sürebileceği düşüncesiyle alınan para politikası kararları, finansal piyasalarda belirsizliğe ve ekonomide yavaşlama olasılığını güçlendirmektedir. Temel varsayımlarımız ve kısa vadeli öngörülerimiz çerçevesinde, para politikası duruşunun sürdürülebilir fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda belirleneceği bir görünüm altında, küresel barış ortamının yeniden tesis edilmesi ve negatif arz şoklarının sona ererek enerji dahil emtia fiyatlarının normalleşmesiyle enflasyonun kademeli olarak azalacağını ve hedeflere yakınsayacağını öngörüyoruz. Enerji fiyatlarındaki yüksek seviyeler ve oynaklık fiyatlar üzerinde baskı oluşturmaya devam etmektedir.

ENFLASYON TAHMİN ARALIĞI GENİŞLEDİ: Önemli bir unsur da tahmin aralıklarımıza ilişkindir. Enflasyon yükseldikçe enflasyon beklentilerindeki dağılım açılmakta, dolayısıyla enflasyonun tahmin edilebileceği aralık genişlemektedir. Bu durum tahmin patikamıza yansıtılmıştır. Bu çerçevede, enflasyon tahmin aralığımızın orta noktaları 2022 yılı sonunda yüzde 60,4, 2023 yıl sonunda yüzde 19,2 ve 2024 yıl sonunda ise yüzde 8,8 seviyelerine tekabül etmektedir.

YIL SONU ENFLASYON TAHMİNİNİ YÜZDE 60,4'E YÜKSELTTİK: 2022 yıl sonu enflasyon tahminini 17,6 puanlık güncellemeyle yüzde 42,8'den yüzde 60,4'e, 2023 yıl sonu tahminimizi ise 6,3 puanlık bir güncelleme ile yüzde 12,9'dan yüzde 19,2'e yükselttik. Her 2 yıl için başlangıç koşullarındaki güncelleme tahminler üzerinde sırasıyla 4,1 ve 4,4 puan kadar etkili oldu. Türk lirası cinsinden ithalat fiyatları ve gıda fiyatları varsayımlarındaki güncellemeler 2022 yılı enflasyon 15 tahminlerini sırası ile 7,4 ve 3,0 puan kadar yukarı çekerken, 2023 yılı enflasyon tahminlerini 0,1 ve 1 puan yükseltti. Yönetilen yönlendirilen fiyatlardaki ayarlamalar ve reel birim ücretlerdeki artışın 2022 yıl sonu enflasyon tahminini toplamda 2,8 puan artırıcı etkisi oldu. Bu kalemlerdeki güncellemenin 2023 yıl sonu enflasyon tahminine katkısı ise 0,9 puan ile daha düşük kaldı. Öte yandan, 2022 ve 2023 yılları için çıktı açığındaki güncellemenin tahminlere etkisinin oldukça sınırlı kalacağını hesaplıyoruz.

TURİZM SEKTÖRÜNÜN İLK 5 AYDAKİ PERFORMANSI MEMNUNİYET VERİCİ: Türkiye ekonomisi üretim, ihracat ve istihdamı artırmayı merkeze alan bir yapısal dönüşüm sürecindedir. Cari dengemizdeki iyileşme eğilimi devam etmektedir. Küresel emtia fiyatları normalleşme eğilimine girdiğinde, ekonomimiz cari fazla verme kapasitesine ulaşmış olacaktır. Bu durum Türkiye ekonomisi için yeni bir dönemin başlangıcına, kısa vadeli finansman ihtiyacının asgariye indiği ihracata dayalı büyümeye işaret etmektedir. Yatırım harcamaları sağlıklı ve sürdürülebilir olarak sağlıklı bir çerçevede devam etmektedir. Turizm sektörünün ilk 5 aydaki performansı memnuniyet vericidir.

DÖVİZ KURLARI VE ARZ KISITLARI ENFLASYON ARTIŞINDA TEMEL BELİRLEYİCİ OLMUŞTUR: İkinci çeyrekte küresel emtia fiyatlarındaki güçlü artışlar, tedarik zincirindeki aksaklıkların neden olduğu arz kısıtları ve döviz kurları tüketici kurları üzerinde baskı oluşturmaya devam etmiş, enflasyondaki artışın temel belirleyicisi olmuştur.

ARZ VE TALEP DENGESİZLİKLERİ ENERJİ FİYATLARINA YANSIDI: Enflasyon, nisan raporunda öngördüğümüz patikanın üzerinde kalmıştır. Çekirdek enflasyon göstergeleri ise daha olumlu bir görünüm sergilemektedir. Küresel enerji piyasalarında Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışma nedeniyle daha belirgin hale gelen arz ve talep dengesizliklerinin ikinci çeyrekte sürmesi enerji fiyatlarına yansımıştır.

TÜM FAİZLERİN POLİTİKA FAİZİNE YAKINSAMASI İÇİN GEREKEN ADIMLARI ATMAYA DEVAM EDECEĞİZ: Liralaşma perspektifi ile araçlarımızı etkin olarak kullandık ve kullanmaya devam edeceğiz. Likidite, teminat ve zorunlu karşılık araçlarını etkin olarak kullanıyoruz. Ekonominin potansiyeli ile uyumlu bir parasal büyümeyi gözeterek, tüm faizlerin politika faizine yakınsaması için gereken adımları atmaya devam edeceğiz. Liralaşma stratejisi iyi gidiyor. Süreç içinde gerekirse bazı ek tedbirler alabiliriz."

"ENFLASYONLA İLGİLİ ATALETE DÜŞÜLMEMESİ İÇİN ÖNLEMLER ALINIYOR"

Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu'nun gelen sorulara verdiği yanıtlar özetle şöyle:

- Cari açığın kış aylarında artması bekleniyor. Küresel durgunluk beklentileri de artıyor. Kısa vadedeki bu iki risk ya da soruna ilişkin Merkez Bankası bir tepki verecek mi? Enflasyonda bir atalet sorunu görüyor musunuz?

Kavcıoğlu: Türkiye ekonomisi üretim ihracat ve istihdamı arttırmaya merkeze alan bir yapısal dönüşüm sürecindedir. Bu sürecin yansıması olarak cari dengemizi arttıracak çalışmalar ve bu süreci destekleyecek kararlar alınmaya devam ediyor. Yani ulusal, uluslararası, küresel fiyat artışları normale döndüğünde Türkiye ekonomisinin cari fazla verdiğini göreceğiz. Türkiye ekonomisindeki bu dönüşümü bu uluslararası küresel düzeydeki fiyat artışlarının gölgelediğini düşünüyoruz. Enflasyonla ilgili atalete düşülmemesi için tüm tedbirler alınıyor. Türkiye bu süreci geçmişte yaşadı. Enflasyonun atalete dönüşmemesi için çok yoğun ve sert tedbirler alıyoruz. Bu süreci kısa sürede tersine çevirmek hızlı bir şekilde sürüyor ve kararlar almaya devam ediyoruz.

"RESESYONA EN AZ TEPKİ VERECEK ÜLKE TÜRKİYE'DİR"

- Dünyada resesyon riski tetiklenmeye başladı. Rusya 1 Ağustos itibariyle sadece ruble ile ödeme yapmak istiyor. İhracatçıların desteklenmesi için bir hazırlık yapılması gerekir mi?

Kavcıoğlu: Dünyada özellikle küresel bazdaki enerji ve gıda fiyatlarındaki artışlara merkez bankalarının ve ülkelerin ekonomi yönetimlerine farklı ya da benzer tepkiler veriyor. Dünyada bütün ülkelere restasyon konuşulurken herhalde restorasyonun konuşulmadığı tek ülke Türkiye. Müthiş bir ihracat var. Tabii ki söylediğiniz gibi biz bu kadar dünyaya entegre olmuş bu kadar serbest piyasa serbest pazar ekonomisi bilen bir ülke olarak dünyadaki gelişmelerden etkilenmememiz söz konusu değil. Özellikle son dönemde Suudi Arabistan'la ilişkilerimizin ilişkileri birlikleriyle İran'la artan ihracat, Rusya tarafı artan yine ticari ilişkiler bu süreçte olumlu olarak yansımaya devam ediyor. Şu an için böyle bir resesyonla Avrupa tarafına da Türkiye en az etkilenecek ülkelerden biri olacaktır. Şunu söyleyeyim sonuç olarak resesyona en az tepkiyi verecek ülke Türkiye'dir. Bundan eminiz. Benim önümde başka bir şey var. Mesela son bir hafta 10 günü çıkarın ondan önceki bir aylık süreçte en az değer kaybeden para birimi Türk lirası.

- Merkez Bankası’nın normalleşme öngörüsü nedir? Enflasyonda zirve ayı sunuma göre ekim ayı mıdır? Merkez Bankası yeni bir swap anlaşması öngörüyor mu?

Kavcıoğlu: Türkiye’nin potansiyelini görüyor olmanız lazım. Sadece kur haraketliliği ile enflasyonla değil, ihracat ve ihracat yaratma potansiyelini görmek gerekir. Enflasyonla ilgili tüm paydaşlar çalışıyoruz. Yeni ekonomik modelimizle bu dalgalanmayı aşağı doğru inecektir diye düşünüyorum. Bu aydan sonra artış eğilimi yukarı olmaz diye düşünüyorum. Turizm, gıda tarım tarafı çok iyi gidiyor. Çok net bir şey söylemek istemiyorum ama kurun enflasyona etkisi geçmiş dönemlere göre daha az.

"LİRALAŞMANIN ŞU AN İÇİN İYİ GİTTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUZ, GEREKİRSE EK TEDBİRLER ALABİLİRİZ"

- Merkez Bankası elindeki tüm araçlarla olan talebi yapısal ve kalıcı olarak arttıracağını belirttiniz. Bu ifadeden yeni kararlar mesajı mı almalıyız?

Kavcıoğlu: Geçen yıl ROM'u kaldırdık, liralaşmayı öncelendirdik, etkin şekilde kullanım aracı hale getireceğiz, Merkez Bankası kendi yönettiği, aldığı kararlarda ağırlıklı liralaşmayı önceleyerek alıyor. Liralaşmanın şu an için iyi gittiğini düşünüyoruz, gerekirse ek tedbirler alabiliriz. Swap anlaşması görüştüğümüz ülkeler var, çalışmalarımızı belirli noktaya getirdiğimiz ülkeler var, bittiğinde hepsini açıklarız, kiminle önce bitirirsek onu açıklarız.

"TABİİ Kİ SONUÇTA BİR ŞEYLER YANLIŞ GİDİYOR"

- Temmuz ayından bu tarafa her üç ayda bir düzenli olarak siz enflasyon tahminlerini yukarı yönlü revize ediyorsunuz. Nerede hata yapılıyor?

Kavcıoğlu: Dünyada bütün ülkelerde enflasyon çok hızlı şekilde yükseliyor. Bizim daha farklı, daha başka sorunlarla beraber daha yüksek bir enflasyon olma noktasında sıkıntımız olduğunun farkındayız. Daha yoğun ve sıkı şekilde mücadele veriyoruz. Tabii ki sonuçta bir şeyleri yanlış gidiyor. Tabii ki bu dünyadaki gelişmelerle alakalı. Amerika'da enflasyon son 40 yılın neden en yüksek seviyesinde, dünya enflasyon ortalaması da şu an 25 yılın en yüksek seviyesinde. Dolayısıyla biz de bu ortalamanın içerisindeyiz. Enflasyon bütün dünyanın sorunu bizim de çok büyük sorunumuz. Ama şunu göz ardı ediyorsunuz. Şu an bizim ekonomik modelle ilgili ve bizim faiz politikamızla ilgili faizlerin politika faizi etrafında oluştuğunu görmeniz lazım. Reel sektörün kullandığı faizlerin önemli bir kısmı politika faizi civarında. Faizlerle ilgili banka bazında, ürün bazında farklı rakamlar alabilirsiniz, politikamız tüm faizlerin politika faizi civarında oluşmasıdır.

"BU BİR REZERV ERİMESİ DEĞİL, REZERVİN YER DEĞİŞTİRMESİ"

- Türkiye'nin enerji, doğal gaz maliyetinin neredeyse hepsini Merkez Bankası rezervleri karşıladı. Önümüzdeki yıl aynı şey olduğunu da merkezin bunun karşılayacak kuvveti var mı?

Kavcıoğlu: Rezervlerimiz geçen yıl ile aynı seviyede. Zor bir süreçten geçiyoruz. Enerji dahil tüm ödemeleri gününde yaptık. Bu bir rezerv erimesi değil, rezerv yer değiştirmesi olarak görülmeli.

"DİJİTAL PARADA GERİ ADIM YOK"

- Dijital para konusunda ne aşamadayız?

Kavcıoğlu: Dijital para ile ilgili güzel haberleri en kısa sürede vereceğiz, geri adım yok, çalışmalarımız başarılı ve yoğun bir şekilde devam ediyor, sona doğru geliyoruz, bu yıl içinde, yıl sonuna doğru, tam tarihi daha sonra vereceğiz.

"TÜRKİYE HAKSIZ BİR CDS İLE KARŞI KARŞIYA"

- Ülke riski esas (CDS) değerleri için değerlendirmeniz nedir?

Kavcıoğlu: Birçok ülkenin yaşadığı ekonomik ve siyasi, finansal sektöründeki sıkıntılar ile kıyaslanmayacak kadar iyi olan Türkiye, haksız bir CDS ile karşı karşıya. Ekonomik olduğu kadar siyasi olduğunu da düşünüyorum.

- Merkez Bankası eylül ayında İstanbul'a taşınması tamamlanacak mı?

Kavcıoğlu: Programımız aynen devam ediyor. Binamız bitmek üzere. Piyasa ağırlıklı birimlerimizin çoğu İstanbul'da. Orada zaten halihazırda yüzde 50’ye yakın bankamız taşınmış durumda. Dolayısıyla kalan arkadaşları da program dahilinde taşımayı taşımaya çalışıyoruz. Zor zor bir süreç.