Uzundere dönüşümüne ‘İZBETON formülü’ meclisi ikiye böldü: İzmir’de İZBETON-TOKİ kıyaslaması

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- İzmir Büyükşehir Belediyesi Aralık ayı Olağan Meclis Toplantısı 3. Bileşimi İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer idaresinde gerçekleşti.

Oturum başında konuşan Başkan Soyer, dün gerçekleştirilen oturumda gündem dışı konuşmalarda, Dünya Bankası kredisi konusunda konuşulurken CHP ve AK Parti grupları arasında yaşanan kavgaya ilişkin görüşlerini belirtti ve

“Dünkü toplantı hepimizi çok üzdü. Burada üzülmeyen hiçbir arkadaşım olmadığına eminim. Sorumlulukların kimler olduğunu ya da konunun nasıl oralara geldiğini tartışacak değilim. Herkesin gerektiği dersi çıkardığını düşünüyorum. İBB Meclisi ve biz meclis üyeleri çok daha iyilerine layık. Diliyorum ki bundan sonra çok daha güzel toplantılar yapacağız” dedi.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Ekim ayında gerçekleştirdiği İzmir ziyaretinde Karabağlar Uzundere’de yaşanan kentsel dönüşüm mağduriyeti gündeme gelmişti. 

Ellerinde dövizlerle eylem yapan mahalle sakinleri Kılıçdaroğlu’yla görüşmüş ve tepkilerini dile getirmişlerdi. Yaşanan dönüşüm gerginliğinin ardından AK Parti İzmir İl Başkanı Kerem Ali Sürekli, Büyükşehir’e çağrıda bulunmuşmuş ve tapuların iade edilmesi durumunda bölgedeki dönüşümü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde TOKİ aracılığıyla çözmeye talip olduklarını açıklamıştı.

Sürekli’nin çağrısının ardından ise Büyükşehir, İZBETON formülünü devreye sokmuştu. 

Öte yandan; bugün gerçekleştirilen meclis oturumda gündeme gelen İZBETON formülü, meclis üyelerinin oylarına sunuldu. Cumhur İttifakı’nın ‘ret’ oylarına karşılık Millet İttifakı’nın ‘kabul’ oylarıyla oy çokluğuyla kabul edilen önerge, mecliste tansiyonun yükselmesine neden oldu.

TOKİ FORMULÜ MASAYA YATIRILSIN ÖNERİSİ

Konuya ilişkin söz alan AK Partili meclis üyesi Fikret Mısırlı, komisyon görüşmelerinde TOKİ seçeneğinin de masaya yatırılması gerektiğini belirttiklerini söyledi ve “Bu konu 3 ay önce gelmişti komisyona. İZBETON’un Uzundere’deki kentsel dönüşüm çalışmalarını almasını kapsıyor. Bununla ilgili olarak geri dönük olarak ne yapıldığına ilişkin bize sunum yapıldı. İzmir’deki 7 kentsel dönüşüm bölgesindeki çalışmaları İZBETON’a devrettik. Bunla Örnekköy ve Aktepe Emrez’le başladı. Biz buralardaki çalışmalarla ilgili bilgi aldık. Sadece ruhsatların kesildiğini söylediler. Uzundere’de müteahhidin girmesini teşvik edecek planlar yapıldı. Burada 11 kata hatta 13 kata çıkması için biz oy birliği verdik. Amacımız vatandaşlarımızın mağduriyetlerin giderilmesi, yeşil almaların açılması gibi faktörleri kapsıyordu. Bugün de şunu söyledik: Biz Örnekköy ve Aktepe Emrez’i verdik. Bunu biz yine şu anki sıralamanın üzerine İZBETON’a verecek olursak... İZBETON’un zaten şu anda yükü var. Bunu yapmaya çalışıyor. Ama bu aşamada bu vatandaşlarımıza fayda sağlamak için TOKİ’yle görüşülüp görüşülmediğini sorduk. Sizin genel başkanının oradaki vatandaşlara ‘Gidin bunu devlete söyleyin, devlet yapsın’ dedi.  Biz buradaki kentsel dönüşüm için TOKİ’le görüşsün istiyoruz. Biz bunu TOKİ’yle yapabiliyorsak yapalım. Eğer belediye gereken zamanda kentsel dönüşümü yapmazsa vatandaş mağdur olacak. Biz vatandaşlar mağdur olsun istemiyoruz. Eğer devredilebiliyorsa TOKİ yapsın. İsterseniz bu konu gündemde kalsın ve tekrar görüşelim” dedi.

“DEVLET TOKİ’Yİ TERCİH EDİYOR BİZİM DE İZBETON’ TERCİH ETMEMİZ NORMAL”

Mısırlı’nın ardından konuşan CHP’li meclis üyesi Necati Kırmaz, daha önce yapılan ihalelere katılım olmadığı için vatandaşların mağduriyetlerinin bir an önce giderilmesi noktasında İZBETON’un devreye sokulduğunu ifade etti ve “Belediyemiz yüzde 100 uzlaşıyla kentsel dönüşüm çalışmalarına devam ediyor. Şu anda Uzundere 3 etapta bin 403 konut var. Uzundere’de daha önce ihalelere çıkıldı ama bir sonuç çıkmadı. Bunun nedeni de ekonomik kriz. Bu nedenle belediyemiz riskli yapı üzerinden belediye kuruluşumuzla protokol yapma gereği duymuştur. Bunun nedeni de vatandaşımızı mağdur etmemek ve bir an önce konutlarıyla buluşturmak. Nasıl ki devletimiz yapım konularında TOKİ’yi tercih ediyorsa beledinin İZBETON’u tercih etmesi de gayet normal. Biz İZBETON’un çok kısa sürede sağlıklı konutları vatandaşlara teslim edeceğini düşünüyoruz” diye konuştu.

“İZBETON BU SORUNU ÇÖZECEK DURUMDA DEĞİL”

AK Parti Grup Sözcüsü Hakan Yıldız ise İZBETON’un bir kentsel dönüşüm projesi yükünü daha kaldıramayacağını söyledi ve “Biz uzun zamandır kentsel dönüşümle ilgili Büyükşehir’in performansını izliyoruz. Daha dün Aktepe Emrez’deki dönüşüm alanına gittim. Gözlemlediğim şu: Jeolojik etütlere daha yeni başlanmış. Bizim isteğimiz ne? Kentsel dönüşüm hızlı olması. Siz 9 ayda daha zemin etüdüne geliyorsanız işte bizim eleştirilerimizin somut örneği. Buradaki çalışmalar 9 yıl önce başlanmış. Burada bir plan problemi oluşmakta. Biz İZBETON'a iş yükü yükledik. İZBETON zaten şu an müteahhitlerine para ödeyecek durumda değil. Buraya baktığımızda vatandaşlar 4. etapta zaten mağdur olmuş. Bunu Kemal Kılıçdaroğlu’nun ziyaretinde de söylediler. Biz bunu gidermek İZBETON’la anlaşıyoruz. Ama bütün işleri ve yüklenecek masrafları düşünürsek İZBETON bu sorununu çözecek durumda değil. Ama biz bu işi çözmeye talibiz. Eğer oradaki sorun geçmiş hızıyla çözülecekse vatandaş daha da mağdur olacak. İZBETON’un Aktepe Emrez konusundaki performansı gibi olacaksa burada da vatandaşlar mağdur olacaktır” ifadelerini kullandı.

“TOKİ İZMİR’DE BAŞARISIZ”

Yapılan eleştirilerin ardından söz alan CHP Grup Başkanvekili Mustafa Özuslu, dönüşüm planalrının geçmişinden bahsederken TOKİ’ni İzmir’deki projelerinden örnekler vererek İzmir’de başarısız olduğunu ifade etti ve şunları söyledi; “Bahsedilen alandaki hikaye 2010 yılında başladı. Bu dönüşümle ilgili yetkiler belediyeye verildi. Daha sonra 6603 sayılı yasayla bölge Bakanlık tarafından riski bölge olarak ilan edildi ve yetki bakanlığa geçti. AK Partili meclis üyeleri Uzundere ve Cennetçeşme’de burada sürecin ağır işlediğini söyledikleri. Oradaki planlar meclisten geçti ve bakanlıkta 2 yıl bekledi. 2012 Aralık ayında onanmadı. Sonra 6306 sayılı yas çıktı. Burası bakanlık tarafından riskli alan ilan edildi ve Cennetçeşme’de bakanlık yetkiyi aldı. 2012 yılında bakanlık burayı devralıyor, hektarı artırıyor.  Uzundere’de alanın tamamının projeleri tamamlandı, uzlaşmalar sağlandı. 800 bağımsız birim de vatandaşa teslim edildi. Biz bugün bin 422 bağımsız birimin İZBETON’A verilip onun tarafından yapılmasını konuşuyoruz. İZBETON da taliptir. Biz müteahhitlerin isteksiz davranmaları işleri geciktirecek durumdaysa biz İZBETON’la bu işe girer ve yaparız.  Hakan bey gidip gördüm diyor ya Yenitepe konutlarını. Hani gidelim orası boş. Boş araziye yaptılar. Oturan yok kimse gitmiyor, çünkü uzlaşı yok. Demek ki TOKİ demek ki İzmir’de başarısız. Deprem bölgesinden bahsedildi. Ama orada ihale yok, kanunlar orada geçerli değil. Depremzede arkadaşlarımız boş senetlere imza attıklarını bağırdılar. İZBETON yapmasın, TOKİ yapsın deniliyor. E TOKİ’nin yaptıkları ortada. Ben İZBETON’un alnının akıyla bu işin altından kalkacağını çıkacağını düşünüyorum.”

“KENTSEL DÖNÜŞÜMDE SINIFTA KALDINIZ”

Özuslu’nun ardından konuşan AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kentsel dönüşüm çalışmaları üzerinden performans değerlendirmesi yaptı ve “Biz bugün burada İBB’nin yapası gereken kentsel dönüşüm faaliyetlerini konuşuyoruz. TOKİ’nin İzmir elinde yapacağı ya da yaptığı faaliyetlerle ilgili ayrı bir başlık açarız. İBB, bütçesi 12,5 milyar lira olan İBB, yaklaşık 10-12 yıl önce kentsel dönüşü alanlarında toplamda 33 bin bağımsız bölümün dönüşümü sağlaması gerekirken bugüne kadar sadece 800-900 dönüşüm yapmış. Bu da bize İBB’nin kentsel dönüşüm performansında sınıfta kaldığını gösteriyor.  Bunun savunulabilecek tarafı yok” dedi. 

“ÇATISI AKAN HANGARLARDA MECLİS SALONU BİLE YAPAMADINIZ”

Karabağlar bölgesi üzerinden de eleştirilerine devam eden Hızal, Özuslu’ya cevap verirken Karabağlar’da TOKİ’nin projesine Karabağlar Belediyesi tarafından açılan davayı hatırlattı ve şunları söyledi; “Siz şu anda konuştuğumuz alandaki tüm uzlaşı ve prosedürleri 9 yıl önce bitirmişsiniz. 9 yıldır İBB’yi siz yönetiyorsunuz. Bir çivi çaktınız mı? Taa ki vatandaşın artık boğazına kadar gelmiş. Sizden randevu talep etmiş, vermemişsiniz. En son, genel başkanınızın karşısına çıkıp haykırmış ‘İBB bizim konutlarımızı yapmıyor’ diye. Genel Başkanınız da ‘Biz yapamıyoruz, bunu gelsin devlet yapsın’ demiş. Doğrusunu söylemiş. Genel başkanınıza yapılan şikayetten sonra siz de burada ciddi problem var deyip İZBETON’u çağırdınız. Şimdi de protokol yapacaksınız. İZBETON’a gelelim. Mustafa Bey’den şöyle bir konuşma beklerdim. İZBETON 1 yıl önce yetki verdiğimiz bölgelerde inşaata başladı ve yüzde 40 seviyelerine geldi. Keşke böyle deseydi. Örnekköy ve Gaziemir’de inşaat seviyesi sıfır. NE yaptınız bu süre boyunca? Siz ihaleye çıkamadınız ZBETON da mı çıkamadı? İZBETON’un kendi malzemesi yok mu bunun için? İZBETON kendi uhdesinde olan yol bakım ve onarım işlerini dahi yapamazken siz bu işte kurtarıcı olarak seçtiniz ama performansını görüyoruz. Şimdi de Karabağlar ’da TOKİ’nin yapmak istediği kentsel dönüşüm çalışmalarını eleştiriyorlar. Sayın Özuslu TOKİ’nin orada yapmak istediği kentsle dönüşümle ilgili Karabağlar Belediyesi’nin açtığı davalardan haberiniz vardır herhâlde. Buna siyaseten kurnazlık derler. Hem dava açıp engelleyeceksin sonra da mecliste ‘TOKİ bunu yapamadı’ diyeceksin. TOKİ İzmir’de o kadar güzel işler yaptı ki Bayraklı’da kimseye de boş senet imzalatılmadı. Kredi sözleşmeleri yakın zamanda yapılacak ve 7-8 ay içerisinde zemini en zor olan yerde konutlar yapılarak telsim edildi. Biz sizden 6 ayda yapmanızı beklemiyoruz. 6 ayda yapmayın ama 2 senede yapın. Siz İzmir’i yönetiyorsunuz. 2,5 yılda kentsel dönüşümle ilgili ne yaptınız? Bir anahtar teslim oldu mu? Muhtemelen önümüzdeki 2,5 yılda da olmayacak. Siz depremi deprem olduğunda hatırlayıp sonra da unutuyorsunuz. Kentsel dönüşüm konusunda da bol bol çalıştay yapıyorsunuz. Çalıştay yapmaktan çalışmaya fırsatınız olmuyor. Eğer olsaydı, biz bu toplantıyı bugün burada yapıyor olmazdık. Siz çatısı akan hangarlarda meclis salonu bile yapamadınız.”

SOYER’DEN KARABAĞLAR DAVASINA NET YANIT

Tüm eleştirilerin ardından konuşan Başkan Soyer, Ocak ayında kentsel dönüşüm çalışmalarına ilişkin sunum istedi ve “Fark ettim ki kentsel dönüşümle ilgili eksik bilgi durumu var. Ocak ayında hem kentsel dönüşüm hem de İZBETON’un çalışmaları hakkında sunum hazırlansın. Özgür Bey’in söylediği riskli alanda açılan davalar nedeniyle yapılamadı denilmişti. Orada 3 etapta Bakanlık planları onaylamış. İki etap boş alanlar. Buralarla ilgili açılan bir dava yok. Sadece gecekonduların bulunduğu alanla ilgili açılan davalar var. İptali de Plancılar Odasının açtığı dava nedeniyle iptal edilmiş. Karabağlar’ın dava sebebi de üniversite alanında konut yapılacağı için. Bu nedenle konumuzla ilgisi yok” diye konuştu. 

GÜNDEM DIŞI KONUŞMALAR, YÖNETMELİK RESTİYLE BİTTİ

Oturumda, gündem dışı konuşmalarda kentsel dönüşüm ve imar barışı konuları tartışılmaya devam ederken AK Parti Grup Başkanvekili Hızal’ın İBB’nin kentsel dönüşüm çalışmaları ve İmar Barışı’nın ardından Seferihisar’da hayata geçirilen villa projesi üzerinden eleştirip, “25 yıldır bu kenti siz yönetiyorsunuz. 25 yılda projelere 500 milyar lira aktarılmış. Nerede bu projeler, neredeler? Hepsi İZBETON’a. İZBETON görevini yapmıyor. İZBETON’un Genel Müdür’ü ancak Başkan Soyer’in reklamcısı gibi sokakta dolaşıyor” demesi üzerine Başkan Soyer konuşmaya başladı.

Hızal’ın salonda olmayan İZBETO Genel Müdürü’ne ilişkin iddialarda bulunmasının etik olmadığını ifade eden Başkan Soyer, gündem dışı konuşmalarda düzenlemeye gideceklerini belirtti ve “Gündem dışı konuşmalar artık meclis yönetmeliğine uygun olacak. Gündem dışı konuşmalar İzmir halkına zaman kaybı haline geldi. Konuşmaların içeriğine bakın. İZBETON Genel Müdürü’nün neler yaptığı falan filan… Bir sonraki meclise kadar grup başkanvekilleri bu konuda karar versin. Bundan sonra gündem dışı konuşmalar bu üslupla devam etmeyecek” diye konuştu.