Dokuz Eylül’de ‘hurda usulsüzlüğü’

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- Kamu kurumlarının mali harcamalarını denetleyen Sayıştay, İzmir Dokuz Eylül Üniversites 2021 yılı Denetim Raporunu yayımladı.

Raporda, üniversitenin mali ve kadro şemasına ilişkin genel bilgi verilirken ihale, kiralama, hurdaların elden çıkarılması ve taşınmazlara ilişkin de dikkat çeken hususlara yer verildi.

Raporda, 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile 1 milyar 28 milyon 693 bin lira ödenek tahsis edilen Üniversite bütçesine, yıl içinde 496 milyon 529 bin lira ödenek eklenerek kurumun 2021 yılı toplam tahsis edilen ödeneği 1 milyar 525 milyon 222 bin liraya ulaşmış ve  ödeneğin yüzde 94’ünün kullanıldığı ifade edildi.

HURDA SATIŞINDA ‘MALİ USULSÜZLÜK’ 

Yapılan Danıştay denetimi neticesinde dikkat çeken bir husus, üniversitenin 2021 yılı içerisinde hurdaya ayrılan taşınırlar incelendiğinde hem hurdaya ayrılarak satışı yapılan taşınırların kayıtlardan düşülmediği hem de hurdaya ayrılan taşınırların toplam tutarı ile muhasebe kayıtlarında hurda olarak ayrılan tutarların birbiriyle uyumlu olmadığı konusu oldu.

Yapılan denetimlerde, usulsüzlük Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezî Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin gerekliliklerine dayandırılırken üniversitenin, Makine Kimya Endüstrisi (MKE) Anonim Şirketi Hurda İşletmesi Müdürlüğüne sattığı hurdaları kayıtları yansıtmadığı ve Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabındaki varlıkların yanlış olduğunun tespit edildiği ifade edildi.

İlgili ‘satış usulsüzlüğüne’ ilişkin raporda şu ifadelere yer verildi; “… çeşitli nedenlerle kullanılma olanağını yitiren maddi duran varlıkların 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı’na aktarılacağı, bunların satılmak suretiyle kayıtlarından çıkarılmasında ise bahsi geçen hesabın alacak çalıştırılacağı, karşılığında ise ilgili hesaplara borç kaydının yapılacağı anlaşılmaktadır. Yapılan denetimlerde, Dokuz Eylül Üniversitesinin yıl içerisinde hurdaya ayırdığı taşınırları Makine Kimya Endüstrisi (MKE) Anonim Şirketi Hurda İşletmesi Müdürlüğüne sattığı anlaşılmıştır. Ancak İdarenin mali tabloları incelendiğinde, 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı’nda 29.891.197,78 TL bulunan bakiyenin satışla birlikte muhasebe kayıtlarından çıkartılmadığı görülmüştür. Bu husus, satışı yapılarak M.K.E A.Ş Hurda İşletmesi Müdürlüğüne teslim edilen taşınırların muhasebe kayıtlarından düşülmediğini göstermektedir. Dolayısıyla aslında İdarenin uhdesinde ve tasarrufunda bulunmayan 29.891.197,78 TL kadar varlık, İdarenin bilançosunda yer alarak mali tablolarda 29.891.197,78 TL hataya sebebiyet vermektedir.”

Yapılan denetimde kurumun ayrıca kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların izlenebilmesi için ilgili hesaplara kayıtlarını yapmadığı bulgusuna da yer verilirken “2021 yılı içerisinde kayıtlardan düşülen maddi duran varlıkların değerinin 6.240.787,16 TL olduğu ancak İdarenin bu maddi duran varlıklardan yalnızca 6.221.546,50 TL’lik kısmını 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı’na kayıt ettiği dolayısıyla muhasebeye 19.240,66 TL’lik kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlığın bildirilmediği veyahut bildirildiyse de muhasebe biriminin 19.240,66 TL eksik kayıt yaptığı tespit edilmiştir. Yapılmayan bu muhasebe kaydı sebebiyle İdarenin 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı 19.240,66 TL eksik ve hatalı bilgi içermektedir” denildi.

TAŞINMAZ HESABINDA 5 MİLYONLUK AÇIK

Sayıştay tarafından hazırlanan raporda ayrıca; üniversitenin kullanması amacıyla tahsis edilen arazi ve arsaların değerleri ile 250 Arazi ve Arsalar Hesabı’nın yardımcı hesabında yer alan tahsisli taşınmazlar kodunda kayıtlı tutarların uyuşmadığı bilgisine yer verildi.
 
Raporda, 3 milyar 203 milyon 547 bin 911 liralık arsa ve arazi olarak kayıtlı olan taşınmaz bulunduğu hâlde 250 Arazi ve Arsalar Hesabı’nın tahsisli kullanılan taşınmazlar adlı yardımcı hesabında 3 milyar 197 milyon 768 bin 99 lira bulunduğu ve  yapılmayan muhasebe kaydı sebebiyle idarenin bilançosunda yer alan 250 Arazi ve Arsalar Hesabının 5 milyon 779 bin 811 bin lira kadar eksik ve hatalı bilgi içerdiği ifade edildi.

TAŞINMAZ KİRALANMASINDA MEVZUATA AYKIRILIK

Üniversite hakkında hazırlanan raporda dikkat çeken bir husus ise üniversite üzerine kayıtlı muhtelif büyüklüklerdeki büfe, kafeterya, kantin, kırtasiye, büro, otopark, spor kompleksi gibi kiralanabilir ünitelerin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na aykırı bir şekilde ihale değil “pazarlık” yöntemiyle karaya verilmesi oldu. Raporda, pazarlık usulünün kullanılması, ihalelerde açıklık ve rekabetin sağlanması ilkesine aykırılık teşkil ettiği belirtildi. 

Hazırlanan raporda, kamu yararı gözetilerek üniversitenin mülkiyetindeki taşınmazları “kapalı teklif usulü” kiraya vermesi gerektiğinin altı çizilirken pazarlık usulü kiralamalarda 2 geçerli gerekçe olabileceği belirtilip “taşınmazların kiralanması hususunda bu fıkra kapsamında pazarlık usulünün uygulanabilmesi için şu iki şartın birlikte mevcudiyeti gerekmektedir; 
1-    Taşınmazın, devletin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan olması. 
2-    2- İşin özelliği, idareye yararlı olması veya ivediliği gereği kapalı ya da açık teklif yöntemlerinin kullanılamıyor olması” ifadeleri kullanıldı.
Yapılan kiralamalarda istisnai durumların mevcut olmadığına dikkat çekilirken “pazarlık usulüyle ihaleye çıkarılmak suretiyle irtifak hakkı verilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır” denildi.