Yasa Resmi Gazete'de yayımlandı: Emekli maaşlarından kesinti dönemi başladı

Birçok düzenlemeyi içinde “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” Resmi Gazete’de yayımlandı.

Yasayla birlikte dışarıdan çalışarak emeklilik zorlaştırılırken 1 Ocak’tan itibaren de emekli, dul ve yetim aylıklarından da kesinti başlayacak.

EMEKLİLİK ZORLAŞTIRILDI

Yaşını doldurmuş ancak prim gün eksiği bulunan emekli adaylarını ilgilendiren önemli bir düzenleme yasayla birlikte hayata geçti. 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek düzenlemeyle emeklilik için prim borçlanması yapacakların cebinden daha fazla ödeme çıkacak.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yapılan değişiklikle  "Prim oranları ve Devlet katkısı" başlıklı hükmündeki ilgili prim oranları değiştirildi. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarında prim oranında artış yapıldı. Kanun'un "İsteğe bağlı sigorta prim ve ödemeleri", "tarım ve orman işlerinde hizmet akdi ile süreksiz olarak çalışanların sigortalılığı", "bazı kısmi süreli çalışanlar" ile "ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı ve konut kapıcılığı" başlıklı hükümlerde yer alan sigorta prim oranlarında değişiklik yapıldı.

Asgari ücretin 7,5 katı uygulanan prime esas kazanç üst sınırı, asgari ücretin 9 katına çıkarıldı.

EMEKLİ, DUL VE YETİM AYLIKLARINDAN KESİNTİ YAPILACAK

Ayrıca yasayla birlikte SGK’ye borcu olan ve SGK’den aylık alan kişilerin aylıklarından kesinti yapılması uygulaması başlayacak. Düzenleme 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

SGK’ye borcu bulunan kişilerin aylıklarından yüzde 25’i geçmemek üzere otomatik kesinti yapılacak. Prim, genel sağlık sigortası borçları ve idari para cezaları aylıklardan tahsil edilecek. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar SGK tarafından belirlenecek. SGK’den “emekli, malul, vazife malulü, dul veya yetim aylığı” alınabiliyor. Dolayısıyla yasa milyonlarca yurttaşı ilgilendiriyor.

Resmi ismi ölüm aylığı olan dul ve yetim aylıkları, ölen kişinin eş ve çocuklarına belli oranlarda ödeniyor. Aylığı, ölen kişinin çocuklarıyla bölüşen eşler yüzde 50, çocuklarla bölüşmeyen eşler yüzde 75 oranında ödenek alıyor. Kadın ve erkek çocuklar için hak sahipliği; yaş, öğrenim durumu, sigortalılık ve evlilik gibi kriterlere göre değişiyor. Kimi zaman bu aylıklardan ölenin anne ve babası da faydalanabiliyor.

Ölüm aylığı alınan neredeyse tüm durumlarda, aylık bağlananların tek gelirleri bu tutar oluyor. Sigorta primlerinin yeteri kadar ödenemediği veya düşük ödenebildiği ve yaşamın sonlandığı durumlar nedeniyle bu aylıklar genellikle düşük tutarlarda yatırılıyor. Ölüm aylıklarında en düşük ödeme; güncel olarak aylık oranı yüzde 75 olanlarda 12 bin 660 lira, aylık oranı yüzde 50 olanlarda 8 bin 440 lira, aylık oranı yüzde 25 olanlarda 4 bin 220 lira olarak uygulanıyor.

Yeni düzenleme bu aylıkla geçinmek zorunda bırakılan milyonları ilgilendiriyor. Ölen ebeveynden 4 bin 220 lira aylık bağlanan evlattan, SGK prim borçlarından dolayı her ay bu tutardan 1055 lira kesilebilecek. Bu durumda eğitimine devam eden bir gencin yetim aylığı 3 bin 165 liraya gerileyecek.

Bağlanan yüzde 75'lik dul aylığını en düşük seviyede alabilen çocuksuz eş, 3 bin 165 haczedilebilecek aylığından sonra sadece 9 bin 495 lira ödeme alabilecek.

ESNAFIN BAĞ-KUR ÖDEMESİ ARTACAK

Diğer bir değişiklikle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre yapılan borçlanma tutarları ile Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun ilgili hükmü kapsamında Türk Silahlı Kuvvetlerinde geçmiş kabul edilen sürelere ait emekli keseneği ve kurum karşılık tutarlarının hesaplanmasında kesenek ve karşılık veya borçlanma yüzde 45 oranında uygulanması yasalaştırıldı. Böylece yasayla doğum borçlanması hariç tüm borçlanmaların oranı %32'den %45'e çıkarılacak. Ocak ayında asgari ücret artacağı için borçlanmaların maliyeti de yükselecek. Geçmiş prim borçları silinmiş Bağ-Kur'luların günlerini yeniden canlandırmak için yaptıkları ihya ödemeleri artık %45 oranından hesaplanacak. Esnafın mevcut düşük oranlardan yararlanması için bu ay sonuna kadar başvuru yapması gerekiyor.

Düzenlemeyle emlak vergisi ve kira gelirlerinde de değişiklik yapıldı. Emlak Vergisi 2026 yılında bina ve arsa vergi değerleri, 2025 yılı vergi değerinin iki katını geçemeyecek. Aynı uygulama 2027-2029 arasında da devam edecek.

Konut kira gelirlerinde ise kullanılan konut kredisi faizinin matrahtan düşülmesi uygulaması kaldırıldı.