Türkiye-Hindistan ilişkilerinde çıkmaz: 'Denge diplomasisi bozuldu'

Türkiye’nin Yeni Delhi-İslamabad çatışmasında Pakistan’a desteğinden bu yana Hindistan ile ilişkileri yeni bir boyut kazandı. Gerginleşen Hint-Türk ilişkileri, “Türkiye’nin BRICS üyeliği beklentilerinin sonu mu” sorusunu gündeme getirdi. Türkiye'nin eski Hindistan ve Pakistan büyükelçileri konuyla ilgili Cumhuriyet'e konuştu. Emekli büyükelçi Hasan Göğüş, “Tarihte ilk defa elçilik önünde Türkiye aleyhine gösteriler yapıldı” derken, emekli büyükelçi Bozkurt Aran ise Hindistan'dan gelen tepkileri haksız buldu.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’in dün Pakistan’a yaptığı ziyaret ile Türkiye’nin uzun yıllardır stratejik işbirliği içerisinde bulunduğu Pakistan’la ilişkilerinde yeni bir adım atıldı. İki bakan, Pakistan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Muhammed İshak Dar ile görüştü. Eğitim, enerji ve savunmaya yönelik işbirliklerinin ele alındığı toplantı sonrası Fidan ve Dar ortak basın açıklaması yaptı. Fidan Pakistan’a KKTC’ye verdiği destek için teşekkür ederek “Önümüzdeki dönemde Pakistan ile KKTC arasındaki ilişkilerin daha da gelişeceğine yürekten inanıyorum” dedi. Muhammed İshak Dar ise, “Pakistan, Türkiye’yi güvenilebilir bir dost olarak değerlendirmekte. Bunu en son Hindistan-Pakistan çatışmasında da gördük” ifadelerini kullandı. 

HİNDİSTAN'DAN BRICS ENGELİ

Türkiye'nin Pakistan'a desteği Hindistan'ın tepkisini çekti ve yeni sonuçlar doğurmaya devam ediyor. Hintli Albay Sofiya Qureshi’nin Pakistan’ın Sindoor Operasyonu sırasında Türk Asisguard Songar İHA’larının kullanıldığını bildirmesi üzerine ülkede Türk karşıtlığı giderek artıyor. Mayıs ayından bu yana Hindistan’da Türk tüketim malları ve şirketleri boykot ediliyor. Son olarak ise boykotlar sonucunda “ulusal güvenlik” gerekçesiyle havacılık yer hizmeti izni iptal edilen Türk şirket Çelebi’nin itirazı Hint mahkemelerince reddedildi.

Yeni Delhi-Ankara arasında artan tansiyon ise akıllara Türkiye’nin BRICS üyeliği başvurusunu getirdi. Middle East Eye'ın yaptığı habere göre uzmanlar Türkiye’nin BRICS üyeliğinin önündeki en büyük engelin Hindistan olduğunu söylüyor. Konuyla ilgili Cumhuriyet’e konuşan, daha önce Yeni Delhi'de de görev yapan emekli büyükelçi Hasan Göğüş, “Zamanında biz de uzun süre Nükleer Tedarikçiler Grubu'na Hindistan’ı sokmamıştık, bu durum onun bir rövanşı olarak da görülebilir ve bozulan ilişkilerin bir sonucudur” dedi.

‘PAKİSTAN GÖLGESİNDE İLİŞKİLER'

Hindistan’ın ihmal edilmemesi gereken bir ülke olduğunu belirten Göğüş, “Türkiye ve Hindistan ilişkileri daima Pakistan gölgesinde kalmıştır. Eskiden Hindistan’ı kırmadan Pakistan ile iyi ilişkilerimiz sürmüştü. Hindistan’ı karşımıza almamak konusunda bir hassasiyet gösterilirdi fakat son dönemlerde Türkiye-Hindistan ilişkileri dibe vurmuş durumda. Bu Türkiye için vahim. Hindistan’ın Asya’da ciddi bir etkisi var” değerlendirmelerinde bulundu. Türkiye-Azerbaycan-Pakistan üçlü cephesi algısı oluşmaya başladığını ifade eden Göğüş, “Hindistan, Türkiye’nin çekilmesinden doğan bu boşluğu Yunanistan ve Ermenistan ile doldurdu. Hindistan başbakanının Güney Kıbrıs'a ziyareti de bu bağlamda değerlendirilebilir. Bu sağlıklı bir gelişme değil” ifadelerini kullandı. İlişkilerin son yıllarda soğukluktan hasımlığa doğru kaydığını belirten Göğüş, “İlk defa tarihte Türk sefaretinin önünde aleyhte gösteriler yapıldı. Halbuki Hindistan’daki Türk imajı çok iyiydi. Örneğin, onların başbakanlığın önündeki caddenin adı Kemal Atatürk idi. İlişkiler mutlaka düzeltilmeli. Keşmir konusunda Türkiye’nin daha yumuşak söylemlere dönmesi gerek” dedi.

'HİNT MİLLİYETÇİLİĞİ BÜYÜYOR'

Daha önce İslamabad'da görev yapan emekli büyükelçi Bozkurt Aran ise Pakistan-Türkiye ilişkilerini Cumhuriyet'e değerlendirdi.

Aran, “Türkiye, Pakistan’la kardeş ülke, BM'de Pakistan’ın Keşmir talepleri kollanıyor. Fakat işin bir de Afganistan boyutu var. Afganistan'ı düşünürsek de bizim için Pakistan’daki ilişkilerimizin yoğunlaşması önemli” diye konuştu. Hint-Türk geriliminin sebeplerine de değinen Aran, “Pakistan’la ilişkilerimizin yoğun olması üçüncü bir ülkeye düşmanlık şeklinde gelişmiyor. Türkiye-Hindistan arasındaki karşılıklı ithamlar çoğunlukla Hint tarafından kaynaklanıyor. Bunun sebebi ise Hindistan’daki büyüyen Hint milliyetçiliğinin oluşumu” dedi.

Türkiye’nin G20 üyesi olan Hindistan ile ilişkilerini geliştirme isteğinde olduğunu belirten Aran, “Hint tarafı bunu bir rekabet olarak görüyor. Durumun böyle algılanmasının sebebi ise bana kalırsa Türkiye'de savunma sanayinin süratle ilerlemesi ve bunun da Hindistan’da bir rahatsızlık yaratması” sözlerini sarf etti.