Prof. Dr. Doğan Yaşar’dan Büyükşehir’e eleştiri: Yaptıkları açıklamaların bilimle ilgisi yok!

ŞİLAN KOCADAĞ/EGEPOSTASI- İzmir Büyükşehir Belediyesi, "İklime Hazır İzmir: Dirençlilik Stratejilerinin Geliştirilmesi (CRIZ-ERS)" çalışması kapsamında ilk paydaş toplantısını gerçekleştirdi. Proje kapsamında İzmir'in iklim risk değerlendirmesinin yapılacağı duyuruldu.

TÜBA Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ve Belediye Başkanı Cemil Tugay’ın yaptığı çalışmaların bilimden uzak olduğunu ifade etti.

“BÜYÜKŞEHİRİN ÖNCE ‘ÇİĞLİ ARITMA’DAN BAŞLAMASI LAZIM”

Prof. Dr. Doğan Yaşar, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin iklim krizi için başlattığı çalışma hakkında, “İklim krizi olmaz, iklimi yönetememe krizi olur. İklimi sen yöneteceksin. Her zaman ya kurak olacak ya yağışlı olacak. Ya küresel ısınmada olacağız ya soğumada olacağız. Burada sorun iklimi her halükarda yönetebilme. İzmir Büyükşehir belediyesi bunları söylüyor çok güzel ama iklimin en önemli parametresi sudur. Peki neden biz Çiğli Arıtmadan çıkan suyu denize bırakıyoruz da neden çıkan suyu tarıma vermiyoruz? Yaklaşık günde 400-500 bin metreküp suyu neden denize döküyoruz? Büyükşehir belediyesinin önce oradan başlaması lazım…” dedi.

“BARAJLAR DOLUYKEN KUYU KULLANIYORSAN İKLİM BİLMİYORSUN!”

Yaşar, 2022 yılında eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’e mektup yazdığını söyleyerek, “‘Kuraklık geliyor’ dedim. O zaman barajlar doluydu. Su konusunda B ve C planlarının yapılması lazım. hatta Tahtalı Barajı yüzde 85 doluydu. Yüzde 85 dediğimiz olay İzmir’in 1 buçuk yıllık suyu. Ama İzmir Büyükşehir Belediyesi eskiden beri ne yapıyor? Biz suyun yüzde 55’ini yüzde 60’ını kuyulardan kullanıyoruz. Barajlar doluyken sen kuyudan su kullanıyorsan, sen iklim falan bilmiyorsun. Önce yapmaları gereken şey Çiğli Arıtma’dan çıkan suyu tarıma kazandırmaktır. Çiğli, çok ciddi bir arıtma. Şu anda kurak bir dönemdeyiz.” ifadelerini kullandı.

“KAÇAK KUYU AÇAMAZSINIZ!”

Dünyada kuraklıkla ilgili yapılan çalışmalardan bahseden Yaşar, “Tüm dünyada özellikle tarımda çok su isteyen bitkiler dikilmedi. Hatta bitkiler ve ağaçlar sulanmadı. Elma, armut gibi olan ağaçlara su verilmedi. Devlet bununla ilgili açıklama yaptı. ‘Bu sene bu meyveleri beklemeyin, su vermeyeceğiz’ dediler. Daha sonra farkındalık için, Fransa’daki evlerin yüzme havuzunda bulunan sular itfaiyeler tarafından çekildi. İspanya’da 256 tane kaçak kuyu açıldı. 2023 yılında kuyu açanların hepsi cezaevine girdi. Kaçak kuyu açamazsınız. Yer altı suları bu ülkenin ortak mirasıdır. Ben burada kuyu açıyorsam, Van’daki vatandaşın hakkı var. Ya da Van’daki vatandaş açıyorsa, benim o kuyuda hakkım var. O yüzden açamazsınız.” diye konuştu.

“BÜYÜKŞEHİRİN YAPTIĞI AÇIKLAMALARIN BİLİMLE İLGİSİ YOK!”

Yaşar Büyükşehir’in yaptığı çalışmaları eleştirerek, “İzmir Büyükşehir Belediyesi yine çiçek dikti. Anlatıyoruz, kurakçıl peyzaja geçin diye. Bütün dünya şu anda kurakçıl peyzaja geçti zaten. Ama bizim büyükşehir belediyesi çiçek dikiyor. Şu anda ben olsam reklam panolarına şunu yazardım; suyu dikkatli kullanalım. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı açıklamaların hiçbirinin bilimle ilgisi yok. Bilimde böyle şeyler yok.” dedi.

“TÜRKİYE’DEKİ EN PAHALI SUYU KULLANIYORUZ”

2018 sonra Tahtalı Barajı’nın son durumunu açıklayan Yaşar, “Yüzde 15.60, belki bir ihtimal 16 olur ama daha fazla çıkmaz. Bundan sonra sular düşüşe geçecek. Eylül ayında Tahtalı Barajı’nda yüzde 2’leri 3’leri görürüz. Belediye bir açıklama yaptı. Bunun için ‘biz suyu çok iyi yönetiyoruz’ dedi. Suyu nasıl iyi yönetiyorsun? Biz Türkiye’de en pahalı suyu kullanıyoruz. Bu yıl yeniden 32 milyon metreküp su çekmek için yeni kuyular açılıyor. Çünkü barajlar kuruyacak artık belli. Peki neden bunu daha önce planlamıyor? İklimlerde rastgelelik yoktur. Neyin ne zaman geleceğini biz biliyoruz artık ve ona göre açıklama yapıyoruz. Bütün dünya da buna göre çalışıyor.” ifadelerini kullandı.

ÜBA Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, iklim krizine karşı neler yapılması gerektiğiyle ilgili de önemli açıklamalarda bulundu.

Yaşar’ın açıklaması şu şekilde:

1-Tarım için gerekli suların barajlardan tarlalara kapalı sistemle ulaştırılması ve tarlalarda damlama/yağmurlama sulama sistemine geçilmesi gerekir. Çünkü gelişmiş ülkelerde suyun %40’ı tarımda kullanılırken Türkiye’de bu oran vahşi sulama nedeni ile %80 gibi devasa boyutlardadır. Vahşi sulama aynı zamanda verimli tarım topraklarında erozyona neden olmaktadır.

2-Arıtma tesislerinden arıtılan sular tarımda kullanılmalıdır.

3- Yeraltı suları kesinlikle kontrol altına alınmalı ve zorunlu haller dışında en üst akiferden su kullanımına izin verilmelidir.

4- Tarım ürün desenleri, iklimsel değişimlere göre, devlet tarafından belirlenmelidir.

5- Su kullanan sanayi, tarım alanları dışındaki suyun bol olduğu bölgelere yönlendirilmelidir .

6-Yeraltı barajlarının planlanması şarttır.

7-Şehirlerde kanalizasyon sistemleri ile yağmur sistemleri ayrılmalı ve toplanan yağmur suları yeniden barajlara ya da yapılacak olan göletlere yönlendirilmelidir.

8- Şehir şebekelerinde kayıp kaçak oranları düşürülmeli ve sular çok daha dikkatli kullanılmalıdır.