Faik Öztrak: Türkiye’de iki kriz aynı anda yaşanıyor

CHP TBMM Grubu tarafından İzmir’in Seferihisar ilçesinde düzenlenen ve 3 gün sürecek olan 27. Dönem 5. Çalışma ve Değerlendirme Toplantısı, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun katılımıyla bugün başladı. 

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, toplantıda milletvekillerine, Türkiye’de yaşanan ekonomik sorunları çözüm önerilerini anlattı.

Türkiye’de iki krizin aynı anda yaşandığını söyleyen Öztrak, bunlardan ilkinin ekonomik kriz, ikincisinin ise yönetim krizi olduğunu belirtti.

Büyüme modelinin tıkandığını söyleyen Öztrak, Temmuz 2018’den bu yana Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 128 milyar dolarının yok olduğunu, üç Hazine ve Maliye Bakanı, dört Merkez Bankası Başkanı ve beş Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı değiştiğini hatırlattı.

Türkiye’nin jeopolitik konumuna değinen Öztrak, 4,5 saat uçuş mesafesinde 58 ülkeye, 1,5 milyar nüfusa ve 22 trilyon dolarlık pazara ulaşma olanağı olduğuna dikkat çekti.

Sunumunda “Milletin zenginleşmesi, kral yerine kural olmasına bağlıdır” diyen Öztrak, “Her düzeyde etkili, hesap verebilir ve kapsayıcı kurumlar oluşturarak, demokrasiyi güçlendirerek; hak, hukuk ve adaleti önceleyen bir büyüme stratejisi” vurgusu yaptı. Öztrak, iktidara geldikleri takdirde hızla atacakları adımları şöyle sıraladı: 

"Strateji ve Planlama Teşkilatının Kurulması Hakkında Kanun, 1211 sayılı T.C. Merkez Bankası Kanunu'nun bağımsızlığı güçlendirecek biçimde revizyonu, Ekonomik Sosyal Konseyin Kuruluşu Çalışma Esas ve Yöntemleri Hakkında Kanun'un güncel koşullar altında revizyonu, Durum ve Hasar Tespit Komisyonu kurulması hakkında karar çıkartılması, İstanbul Sözleşmesi'ni yeniden yürürlüğe sokacak düzenlemenin yapılması, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun şeffaflık ve rekabeti artırma yönünden yeniden tadili için kanun çıkartılması, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kurumu Kanunu'nun güncel koşullar altında revizyonu, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun uluslararası standartlara uyum ve TBMM’nin denetim yetkisini güçlendirecek biçimde revizyonu, Siyasette Etik Kanunu'nun çıkartılması, Devlet Personel Başkanlığı İhdası ve Kamu Personeli Alım Standartları Kanunu çıkartılması." 

Öztrak, CHP’nin iktidara gelmesi halinde yapılacaklarını da şöyle anlattı:

“Güçlendirilmiş Demokratik Parlamenter Sistem; Cumhurbaşkanı tarafsız olacak, kuvvetler ayrılığı güçlendirilecek. Yeni bir Seçim Yasası çıkacak, milletin vekilini millet seçecek. Siyasi Ahlak Yasası Çıkacak, siyaset kirden arındırılacak. AB 23. ve 24. fasıllara uyum hemen sağlanacak. TBMM’de Bütçe Kesin Hesap Komisyonu kurulacak; harcamalarda şeffaflık ve hesap verebilirlik. Durum ve Hasar Tespit Komitesi kurulacak. Sadakati değil liyakati esas alan Personel Yasası çıkarılacak. Merkez Bankası’nın araç bağımsızlığına müdahale önlenecek. Kamu İhale Kanunu, şeffaflık ve rekabeti artıracak biçimde tadil edilecek.”

Öztrak, “Ekonomiyi Sıcak Parayla Şişiren Değil Üreterek, Verimlilikle Zenginleştiren Bir Büyüme Stratejisi” başlığı altında da şunları sıraladı:

“Ekonomide üretim odaklı rekabetçi yaklaşım; eğitim politikalarını çağın gereklerine ve ekonominin ihtiyaçlarına göre yeniden şekillendireceğiz. Karar alma süreçlerinde kamu ve özel kesim arasında yeni ve etkili bir kurumsal iş birliğini sağlayacağız. Strateji ve Planlama Teşkilatını kuracağız. Katılımcı, etkili stratejiler ve planlamayla kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşme desteklenecek. Yenilikçiliği, dijital altyapıyı güçlendireceğiz. Yeşil mutabakata uyum sağlayacağız. Herkesin erişilebileceği temiz, güvenilir, sürdürülebilir ve çağdaş enerji altyapısını kuracağız. Gıda güvenliğini sağlayacağız, planlı tarımı destekleyeceğiz. Tarımda, sağlıkta ve enerjide kendine yeterli olmak için kamucu politikalar izleyeceğiz. Ekonomik ve Sosyal Konsey; ekonomideki aktörlerle ve sosyal taraflarla istişare. Ulusal Vergi Konseyi; adil bir vergi sistemi.

Yoksulluğa son vereceğiz. Her yaşta sağlıklı ve kaliteli yaşamı güvence altına alacağız. Herkes nitelikli eğitime ulaşabilecek ve yaşam boyu öğrenim fırsatlarından yararlanacak. Herkes ‘insana yakışır işe’ ulaşabilecek. Her türlü kişisel ve bölgesel eşitsizliklerle mücadele edeceğiz. Emeğin milli gelirden hakça pay almasını sağlayacağız. Hiç kimse büyüme sürecinden dışlanmayacak. Doğumdan itibaren fırsat eşitliği. Bu, hızlı ve kesintisiz büyüme için şart. Çalışma hayatındaki düzenlemeler ILO normlarına uyumlu olacak. Aile Destekleri Sigortası’nı kuracağız. Devlet yardımları ‘lütuf’ değil ‘hak’ olacak. Hiçbir çocuk yatağa aç girmeyecek.”

Öztrak, son olarak, “Bozmadan, Yok Etmeden Kesintisiz Kalkınma. Sürekli ve Kesintisiz Kalkınma” başlığı altında şunları anlattı:

“Çevresel sürdürülebilirlik; ekosistem hakkı anayasal bir hak olacak. Paris İklim Anlaşması’na uyumu sağlayacağız. Yeşil finansmana erişimi kolaylaştıracak tedbirleri alacağız. Kurumsal sürdürülebilirlik; kurumları tahrip etmeden, şartlara göre yenileyip güçlendirerek ilerlemek. Düzenleyici ve denetleyici kurumlar üzerinden siyasetin gölgesinin derhal kaldırılması gerekiyor. Maliye ve para politikalarının sürdürülebilirliği; bütçe açıklarının kontrolden çıkmasına, kamu borcunun hızla yükselmesine izin vermeden büyüme. Çapaların güçlendirilmesi; işlevsiz hale getirilen mevcut çapaların güçlendirilmesi, gerekirse yeni çapaların getirilmesi.”

FAİK ÖZTRAK: “MERKEZ BANKASI, KURU BİR YERDE TUTABİLMEK İÇİN KENDİSİNE GELEN DÖVİZLERİN 75 MİLYAR DOLARINI PİYASADA SATMIŞ”

Öztrak, ANKA Haber Ajansı’na yaptığı değerlendirmede ise şunları söyledi:

“Bugün Türkiye’nin bol ve ucuz finansmana ulaşması önemli. Kaliteli finansmana ulaşması önemli. Bu çerçevede de dünyaya baktığınız zaman, sürdürülebilir kalkınma amaçları çerçevesinde, yeşil mutabakat çerçevesinde, Paris İklim Anlaşması çerçevesinde, sosyal destekler çerçevesinde çok ciddi miktarlarda dünyada fonlar arz ediliyor. Büyük ölçüde de gelişmiş ülkeler bunu kullanıyor. Gelişmekte olan ülkeler arasında da sınırlı ayıda ülke bu ilkeleri alarak hareket eden ülke bundan yararlanıyor. Mesela Şili gibi. Biz Türkiye’nin de bu ilkelere riayet ederek, büyüme stratejisini bu çerçevede oluşturarak, uluslararası piyasalardan çok daha makul maliyetlerle fon temin etmesini sağlayacağız.

Yüzde 80’lere çıkmış bir enflasyonu ertesi sabah birdenbire indirmek gibi bir şey söz konusu dahi olamaz. Tabii ki bu enflasyonu düşürme süreci beklentileri hızla değiştirecek, para politikasını, maliye politikasını normalleştirecek adımların atılmasını gerektirir. Biz bu adımları atmak için gerekli çerçeveyi oluşturuyoruz… Altı ay içinde belirsizlikleri azaltırız, bir yıl içerisinde de sürdürülebilir kalkınma süreci içine geçeriz diye düşünüyoruz.”

Öztrak; CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Yılbaşından bu yana 75 milyar dolar daha buharlaştı. Artık sormamız gereken soru 203 milyar dolar nerede, kimlere verildi? Kimlere arka kapıdan satıldı?” sözlerini ise şöyle değerlendirdi:

“Bu sene başından bugüne kadar Merkez Bankası, kuru bir yerde tutabilmek için kendisine gelen dövizlerin 75 milyar dolarını piyasada satmış. Merkez Bankası, doğrudan da satmamış. Yine o eski yöntem; kamu bankaları üzerinden bir şekilde piyasaya vermiş. Eğer Türkiye bir kur sistemi uyguluyorsa burada dövizlerin nasıl satılacağı, nasıl alınacağı belli. Uzunca bir süredir Merkez Bankası bu yöntemlere uymuyor. Bankanın arka kasasından bunu kamu banklarına aktarıyor, oradan da piyasada satılıyor. Doğru bir yaklaşım değil. Enflasyon hedeflemesi yapan bir merkez bankasının izlemesi gereken bir davranış değil… 2021 sonuna kadar 128 milyar dolardı, üzerine bir de 75 koyarsınız. Genel başkanımız da bu rakamı telaffuz etti.

Bizim söylediğimiz bir şey var. Bu usulüne göre satılmayan dövizler kime, nereye ve nasıl gitti? Bunun mutlaka araştırılması lazım.”

Öztrak, Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 12’ye düşürmesiyle ilgili de “Artık politika faizi tabela faizi oldu” diyerek, şunları belirtti.

“Nebati Bakan da ‘Biz Merkez Bankası’nın faizini etkisizleştirdik’ demişti. Faiz 12’lere düşüyor da baktığınız zaman tek bir işe yarıyor. O da bu kur korumalı mevduat kapsamında ödenecek paraları sürekli artırıyor. Çünkü kuru bir türlü tutamıyorlar. Türk lirası pul olmaya devam ediyor. O nedenle de bütçeden yapılacak olan harcamalar hızla artıyor. Bütün bunların bir sonucu var. Bu harcamayı yapabilmek için bir başka harcamadan vazgeçiyorsunuz. Örneğin çiftçiye vereceğiniz, esnafa vereceğiniz teşvikleri azaltıyorsunuz. Bu bir tercih meselesi. Sınırlı sayıda mudi, geniş bir çiftçi, esnaf kitlesine tercih ediliyor.”