CHP moto kuryelere ses oldu: Hız performans sistemi canlarından ediyor

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- CHP İzmir İl Başkanlığı, pandemi döneminde iş yükleri büyük oranda artan ve hız performans sistemi nedeniyle zor koşullar altın çalışan moto kuryelerin seslerini duyurmak için Konak Atatürk Meydanı’nda basın açıklaması düzenledi.

Açıklamaya CHP İzmir İl Başkanı Deniz Yücel’in yanında İzmir Milletvekili Kani Beko, Konak İlçe Başkanı Çağrı Gruşçu, Buca İlçe Başkanı Hacer Taş, il yönetim üyeleri ve moto kuryeler katıldı.

Basın açıklamasını yapan Başkan Yücel, pandemiyle birlikte moto kuryelerin iş yükünün neredeyse iki katın acıktığının söyledi. Hız Performans Sisteminin kuryelerin hayatına mal olduğunu söyleyen Başkan Yücel, nitelikli iş gücü için mesleki yeterlilik eğitimi çağrısında bulundu.

 “NİTELİKSİZ İŞ GÜCÜ ARTTI”

Koronavirüs salgınının internetten alışverişi büyük oranda artırdığına ve bu alandaki istihdamında doğru orantılı bir şekilde arttığına dikkat çeken Başkan Yücel, “Tüm Anadolu Motosikletli Kuryeler Federasyonu’nun verilerine göre Türkiye’de resmi kayıtlı olarak 100 bin civarında motorlu kurye var. Kayıt dışı çalıştığı tahmin edilen kurye sayısı ise yaklaşık 900 bin. Pandemi süreciyle hızlanan internet üzerinden verilen online siparişler, sanal ortamda alışveriş patlamasına yol açtı. Bu talebin artmasıyla birlikte gıda, zincir market, zincir restoran gibi sektörler moto kurye sayılarında artışa gitti. Bu hızlı artışla beraber, istihdamda nitelikli iş gücü ne yazık ki göz ardı edildi. A2 motor ehliyeti alan herkes bu alanda çalışmaya başladı. Atanamayan öğretmen, iş yeri kapanan esnaf, moto kuryeciliği umut ve ekmek kapısı olarak gördü. Sektörün büyümesiyle niteliksiz iş gücü arttı” dedi.

“MOTO KURYELİK YÜKSEK TEHLİKELİ İŞ SINIFINA ALINMALIDIR”

İstihdamın artmasıyla birlikte ölümlü kazaların da 10 kat arttığını söyleyen Başkan Yücel, bunun nedeninin zincir marketlerin hız performans sistemi olduğunu belirtti ve “Bu kazalarda geçtiğimiz 1 yıl içinde 190 kişi hayatını kaybetti. Ölümle sonuçlanan bu kazaların çoğunluğu, kural hatası ve hız olarak kayıtlara geçti. Kuryeleri kuralsızlığa iten nedenlerin başında, bazı zincir mağazalar ve markaların zamana yönelik ‘Hız Performans Sistemini’ devreye sokması geliyor. Bu sistem yüzünden işini kaybetmeyle yüz yüze kalan kuryeler kendilerini baskı altında hissediyor. Devletin yetkili kurumlarınca iş sağlığı ve iş güvencesi açısından yasal düzenlemelerin öncelikli olarak tamamlanması ve moto kuryelik yasal mevzuat anlamında “yüksek tehlikeli iş” sınıfına alınmalıdır”  Bazı zincir mağazalar ve markalar yüksek tehlikeli bu iş kolunda riski almamak adına çalıştırdıkları kuryeleri kendi bünyelerinde sigortalayıp çalıştırmak yerine, şahıs şirketleri kurdurarak alt taşeron gibi çalıştırmaktadır. Tüm riski zor koşullarda çalışan emekçi moto kurye arkadaşlarımız almaktadır. Pandemi sürecinde kurulan şirket sayısının neden arttığının diğer bir göstergesi de, bu bilgilerle desteklenmektedir” ifadelerini kullandı.

Başkan Yücel, artan taleple birlikte firmaların ucuz iş gücü olarak mültecileri, göçmenleri ve ehliyetsiz kişileri kurye olarak çalıştırdığını belirtti ve yaşanan sıkıntıların çözümü için yasal mevzuatlarda düzenleme yapılması gerektiğini söyledi ve çözüm önerilerini şu şekilde sıraladı; “Bir milyona yakın yurttaşımızın çalıştığı moto kurye sektörünün sorunlarını görmezden gelen AKP hükümetinin aksine, Cumhuriyet Halk Partisi olarak tüm moto kuryelerin sorunlarının dile getirilmesinde onların destekçileri ve sesleri olmaya devam edeceğiz.

Moto Kuryeleri görmezden gelmekten vazgeçin diyoruz. Çünkü siz, onları görmezden geldikçe onlar ölüyor, sakat kalıyor ve güvencesiz bir yaşama mahkum ediliyorlar.

CHP İzmir İl başkanlığı olarak, bu zor şartlarda, ölümle burun buran çalışan moto kuryelerin sorunlarına çözüm önerilerimiz,

- Moto Kuryelik meslek grubu, acilen yüksek tehlikeli meslekler grubuna alınmalıdır. Bu konunun daha fazla sürüncemede bırakılması kabul edilemez.

- Meslekte yeterlilik belgesiyle ilgili düzenlemelerin ivedilikle hayata geçirilmesi ve yeterliliği olmayanların sadece A2 ehliyeti var diye moto kuryelik yapmasının önüne geçilmelidir.

- Moto Kurye olarak çalışma belgesi olan kayıtlı kuryelerin, motosiklet ve güvenlik ekipmanları ile ilgili yapacakları harcamalarda vergi indirimi ve devlet bankaları aracılığıyla uzun vadeli ve düşük faizli kredi sağlanmalıdır.

- Devlet tarafından, tüm televizyon kanalları ve radyolarda aynı saatte yayınlanacak şekilde kamu spotları hazırlanmalı, moto kuryelerin yaşadıkları zorluklara dikkat çekilerek, trafikte farkındalıklarının artırılmasına katkı sağlanmalıdır.

Pandemi şartlarında, sokağa çıkmaya dahi korktuğumuz zamanlarda, bizim için günlerinin en az yarısını; caddelerde ve sokaklarda paket ve gönderi yetiştirmeye çalışarak geçiren bu kardeşlerimize tüm Türkiye adına teşekkür ediyor, bundan sonra da yanlarında olacağımıza söz veriyoruz.”

“BİR KEZ DE SOSYAL CİNAYETİ İŞLEYEN İŞVERENLERİ DE GÖZALTINA ALIN”

Başkan Yücel’in ardından konuşan CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, moto kuryelerin sendikalaşma çabalarına değinerek, “Ben moto kurye görevi yapan arkadaşlarımla birçok kez bir araya geldim. Kendileriyle bir araya geldiğimde esas mesleklerini sordum ve duyduklarıma inanamadım. Birçoğu sağlık emekçisi, aralarında öğretmenler de var. Bu arkadaşlarımız koskoca üniversiteleri bitirişler ama bundan sonra AKP hükümetinde bu güzel insanlara bir türlü istihdam açılmamıştır. Bu arkadaşlarımız bu yüzden bu işlere yönelmişlerdir. Pandemi döneminde burnumuzu sokağa çıkarmaktan korkarken bu güzel insanlar ihtiyaçlarımızı giderdiler. Dolayısıyla çocuklarımıza, anamıza, babamıza bu süreçte arkadaş olan arkadaşlarımıza ses olmamız çok kıymetli. Bu arkadaşlarımızla bir araya geldiğimizde sendikalı olmak istediklerini söylediler ancak kimisi bu nedenle işten atıldılar. Eğer ki işverenler bunu engellerlerse anayasal suç işlemiş olurlar. Her yerde işçileri tutukladınız, grev yaparken dövdünüz, sendikalı olan moto kurye arkadaşlarımızı gözaltına aldınız. Allah aşkına ya… Bir kez de bu işçiyi kışın ortasında iş akdini feshederek sosyal cinayeti işleyen işverenleri de gözaltına alın” diye konuştu.

“EVDE 30 DAKİKADA YEMEK YAPABİLİYORLARSA BİZ DE 30 DAKİKADA GETİRELİM”

CHP’nin verdiği destekler için teşekkür ederek konuşmasına başlayan İzmir Moto Kuryeler Derneği Başkanı Burhan Akgül, “Bundan sonra tek temennimiz moto kuryelerin ölmemesini diyemiyorum ama daha az ölmesini sağlamak. Çünkü biz kaportayız. Motorun üzerine bindiğimiz zaman ölme ihtimalimiz yoksa da sakatlanma ihtimalimiz yüzde 90. Bunu her fırsatta dile getirmek istiyoruz. Şu anda internet sitelerinde ’30 dakikada hız’ diye bir sistem var. Biz bundan çok dert yanıyoruz ve bunun dile gelmesini istiyoruz. Biz bunları daha önce de söyledik ama kimse bize destek vermedi. Eğer halkımız 30 dakikada evinde yemek yapmayı becerebiliyorsa biz 30 dakikada onlara o yiyeceği getirelim. Bu şekilde bize her zaman baskı kuruluyor ve birçok arkadaşımız bu yüzden vefat etti. Bizim pandemiden ölen moto kurye arkadaşımız yok hepsi kazalar nedeniyle hayatını kaybetti. En son bir moto kurye arkadaşımızı darp ettiler. Bunlar son zamanlarda yaşadığımız olaylar. Biz sıradanlığı geçtik. Emekli olamıyoruz. Maalesef moto kurye olarak emekli olmak istiyoruz. Pandemiden bu yana 190 arkadaşımızı kaybettik. İstediğimiz en büyük şey bize saygı duymaları ve trafikte araçtan saymaları. Moto kuryeler ölmeden önlem alınmasını ve devletimizin destek olmasını istiyoruz” dedi.

"KURYELERİN İNSAN YERİNE KONDUĞU BİR DÜNYA İSTİYORUZ"

İzmir Motorlu Kuryeler Derneği Başkanı Muzaffer Saklavcı, CHP’ye sesimize ses, kanayan yaralarımıza merhem oldukları için şahsım, derneğim ve tüm kurye camiası adına teşekkür ediyorum. Merak ediyorum acaba ne zaman öleceğim? Serkan Kara gibi çatışma ortasında kalarak mı, 800 metre minibüs altında sürünerek Enes Bayili gibi mi? Yoksa teslimat adresini bulamadığı için dövülerek hayatını kaybeden Mehmet Ali İbin gibi mi? Eğer bu sebepler yüzünden ölmezsem büyük ihtimalle ya katil bariyerler yüzünden ya meslek hastalıkları yüzünden öleceğim. Pandemi döneminde resmi ve gayri 200’den fazla kurye çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti. Bunların artık son bulmasını istiyorum. Ve ölmeden önlem al diyoruz. Bunların çok basit bir yolu var. Katil bariyer istemiyoruz, zaman, hız ve psikolojik baskı istemiyoruz. Erken emeklilik istiyoruz, tehlikeli meslekler gurubuna girmek istiyoruz. Mesleki yeterlilik belgesi istiyoruz ve en önemlisi kuryenin insan yerine konduğu bir dünyada yaşamak istiyoruz." dedi.