Bakanlık sözünü unuttu: Okullarda ‘kayıt haracı’ dönemi başladı

2025-2026 Eğitim Öğretim Yılı’nın başlamasına az bir süre kala kayıt ücretleri yeniden gündeme geldi. “Bağış” adı altında birçok devlet okulunda talep edilen kayıt ücretleri, asgari ücretle yarışır hale geldi. Bu durum özele gücü yetmediği için çocuklarını devlet okuluna gönderen yurttaşları ekonomik çıkmaza sürüklüyor. Oysa 2023 yılında dönemin Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, “Okula kayıtlarda bağış alınmayacak” sözünü kamuoyu önünde vermişti. Resmi beyanlara rağmen devlet okullarında “bağış” kılıfıyla zorunlu kayıt parası uygulaması yaygın biçimde devam ediyor.

“Şikâyet Var” platformuna yansıyan birçok örnekte okulların kayıt için velileri para vermeye zorladığı görüldü.

ÇOCUĞUNU KAYDETTİREMEDİ

Ankara Sincan Şehit Ahmet Gözütok İlkokulu’nun ana sınıfına kayıt yaptırmak isteyen bir veli, okul yönetiminin “temel ihtiyaç” adı altında 12 bin 150 TL ödeme şartı koyduğunu aktardı. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü de bu ödemenin zorunlu olduğunu belirtti. Ücreti ödeyemeyen veli, çocuğunu kaydettiremedi.

Ankara Mamak Şehit Yaşar İlkokulu’nun ana sınıfı için 10 bin TL talep edildi. Asgari ücretle geçinen veli, “Taksit istedim, kabul etmediler. 17 bin lira kira ve faturalarla ay sonunu getiremiyorum. Önceden aidat vardı, bu kadar yüksek para istenmezdi” diyerek tepkisini dile getirdi. İstanbul Ümraniye: H** T*** İlköğretim Okulu’nda anaokulu açılmasına rağmen bir veli çocuğunu kaydettiremedi. İddiaya göre 20 bin lira “hava parası” ve aylık 2-3 bin lira ücret talep ediliyor. Veli, “Ne yapacağımızı şaşırdık, devlet okuluna bile göndermekte zorlanıyoruz. Bu usulsüzlüğe bir an önce son verilmeli” dedi.

Eğitim Sen İstanbul 1 Nolu Şube Başkanı Barış Uluocak, kayıt parası meselesinin her yıl tekrarlandığını belirterek, “Eğitimin kronik bütçe problemi nedeniyle devlet okulları arasında dahi ciddi imkân farklılıkları mevcut. Bu nedenle veliler çocuklarını şartlarını daha iyi buldukları okullara kaydettirmek istiyorlar. Bu bazı okullarda kapasitenin çok üzerinde öğrenci yığılmasına yol açıyor. Kayıt parası yaygın bir sorun olmakla birlikte özellikle bu tarz okullarda en üst seviyeye çıkıyor. Her dönem velilerden fahiş miktarda kayıt parası istendiğine dair şikâyetler alıyoruz. Bu sene de kulağımıza ne yazık ki bu tarz haberler geliyor, gelmeye de devam edecek. Bazı okullarda dile getirilen rakamlar 150-200 bini buluyor. Velilere bu paraları ödemek zorunda olmadıklarını, şikayetçi olabileceklerini ısrarla söylüyoruz. Eğitim parasız anayasal bir haktır; okulların bütçe açıklarını velilerin cebinden kapatmaya çalışması kabul edilemez. Bu sorunun kökten çözümü, eğitime ayrılan bütçenin artırılması ve parasız, nitelikli, bilimsel eğitimin tüm yurttaşlar için ulaşılır hale getirilmesidir” dedi.

KAMUSAL EĞİTİME SALDIRI

Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der) İzmir Şube Başkanı Necati Kalafat ise “12 yıllık zorunlu eğitimin içerisinde ücretsiz ve eşit bir eğitim tanımlanmaktadır. Bu gerçekliğe rağmen okulların hiçbir ihtiyacı milli eğitim ve maliye bakanlıkları ve dolayısıyla hükümet tarafından karşılanmamaktadır. Kamu okullarından mezun olan çocuklarımızın bir üst eğitim kurumuna geçişleri neredeyse sadece özel yetenekli çocuklara kadar indirilmiştir. Bu kadar güçlü bir eğitimsel saldırının bir tercih olduğunu düşünüyor bilerek kamusal eğitimini altı boşaltılarak eğitimin gizli bir özelleştirme içine girdiğini gözlemliyoruz” diye konuştu.

BÜYÜK BİR SUÇ

Kalafat, "Bağış adı altında okullar bir tür zorunlu para ya da destek taleplerini okul aile birlikleri üzerinden velilere dayatmaktadırlar. Daha dezavantajlı ilçelerde 1500 TL gibi ücretler istenirken bu rakamlar 50 bin TL’lere kadar çıkıyor. Yaşanılan, hem hukuksal hem pedagojik hem de ahlaki olarak büyük bir suçtur” diye konuştu.

TEKİN ‘ALINAMAZ’ DEMİŞTİ

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin Ankara’da Arjantin İlkokulu’nda düzenlenen 2024-2025 eğitim öğretim yılı açılış töreninde yaptığı açıklamada kayıt ücreti hakkındaki soruyu cevaplamıştı. Tekin, "İlkokul 1’inci sınıflara ve ortaokul 1’inci sınıflara öğrenci kaydı adrese dayalı olarak yapılıyor. Sınavla öğrenci alanlar zaten belli. Okul müdürü hangi gerekçeyle kayıt ücreti isteyebilir?" demişti. Velilerin, sınıf öğretmeni ya da şube seçmek için baskı yaptıklarını öne süren Tekin, "Burada bağış ya da para alındığı söyleniyordu. Onu da biz bu yıl merkezi yaptık. Dolayısıyla asla ve kata kayıt parası ile ilgili okul yöneticilerimizin böyle bir şey alması mümkün değildir. Diğerleri ile ilgili alanlar varsa da gereğini zaten biz yapıyoruz" yanıtı vermişti. (BirGün)