Prof. Dr. Oya İtil uyardı: Pandemi bitmiş gibi davranamayız

Türk Toraks Derneği Yönetim Kurulu tarafından bugün yapılan yazılı açıklamada, yurttaşlar artan Covid-19 vakalarına karşı uyarıldı.

Dernek Başkanı Prof. Dr. Oya İtil, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) açıkladığı son verilere dikkat çekti ve şunları kaydetti:

“ÖLÜMLER ARTIYOR”

“Tüm dünyada Covid-19 toplam vaka sayısı 536 milyona, ölüm sayısı ise 63 milyona ulaşmıştır. Haftalık vaka sayısı 3 milyonu aşmış, ölüm sayısı ise 8 bin civarında seyretmektedir. Almanya, Brezilya, en çok vaka artışı olan ülkelerdir. Almanya’da yüzde 10’luk, Fransa’da ise yüzde 33’lük artış varken Fransa’da yoğun bakıma yatış oranları yüzde 17’ye yükselmiştir. Özellikle ABD, Çin, Brezilya, Rusya ve İtalya’da ölümler artmaktadır.

“VARYANTLAR AKCİĞERLER ÜZERİNDE ETKİLİ” 

Omicron'un alt varyantları olan BA.4 ve BA.5, şimdiye kadar oluşan varyantlardan daha hızlı yayılma gücündedir. DSÖ, nisan ayında yaptığı bildirimde, bu varyantların yakından izlendiğini açıklamıştır. Vaka sayısının azalmasının tehlikenin geçtiği anlamına gelmediğini belirtmiş, bu iki varyantın akciğerler üzerinde etkili olduğu uyarısında bulunmuştur.” 

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin (ECDC) geçen hafta, BA.4 ve BA.5 varyantlarının baskın hale geleceği ve vakalarda bir artışa yol açacağı konusunda uyardığını anımsatan İtil, açıklamasına şöyle devam etti:

“ÖNLEMLERİMİZİ YENİDEN GÖZDEN GEÇİRMELİYİZ” 

“Son 4 hafta içinde varyantların dağılımı şöyledir: 62 ülkede BA.5 yüzde 25, 58 ülkede BA.4 yüzde 9, 69 ülkede BA2.12.1 yüzde 17 oranında görülmüştür. Avrupa’da görülen vaka artışları ülkemize de yansımaya başlamıştır. Son dört haftada Avrupa'da olgu sayılarının artışı, uluslararası hareketliliğin test ve maske tedbirsiz koşullarda sürmesi nedeniyle şu anda nerede olduğumuzu da dış ülkelerde oluşan ciddi olgu sayısının bize nasıl yansımakta olduğunu da bilmiyoruz. Öte yandan dünyada zengin ülkelerdeki aşılanma oranları, yoksul ülkelerden hala 8 kat fazladır. BA.4 ve 5’in aşıdan daha çok kaçtığı bilinmektedir.  Bu nedenle risk gruplarında rapel (pekiştirme) doz ve Omicron varyant aşısı önemli hale gelmiştir. Şu anda ülkemizde de kliniklerde Covid-19 vakalarında hareketlilik gözlenmektedir. Dünya ülkeleri önlemleri tekrar gözden geçirmeye başlamışken biz de pandemi bitmiş gibi davranamayız. 

22 Nisan 2022’de toplu taşımada maske zorunluluğu, 5 Mayıs 2022 tarihi itibariyle ameliyat/ girişim yapılacak hastalarda işlem öncesi PCR zorunluluğu kaldırılmıştır. Sadece semptomlu kişilere PCR testi yapılmakta ve pozitif sonuç veren kişilerde izolasyon uygulanmaktadır. Öte yandan yapılan hızlı antijen testleri kayda geçmediği için gerçek rakamları bilmiyoruz. Hangi varyanta bağlı vakalar artmaya başladı? Ayrıca test sayılarını bilmiyoruz. Toplumun risk algısı azalmıştır. Düğünler, bayramlar, kutlamalar gibi salgını yayabilecek etkinlikler kısıtlamasız devam etmektedir. Önümüzde tatil ve bayram vardır. Sonbahar aylarında yeni bir pikle karşılaşmamak için önlemlerimizi yeniden gözden geçirmeliyiz.”

Türk Toraks Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Filiz Çağla Uyanusta Küçük ise derneğin önerilerini şöyle sıraladı:

- “Test sayısı da dahil olmak üzere pandemi verileri, epidemiyolojik analiz yapmaya izin verecek biçimde günlük olarak kamuoyuna açıklanmalıdır.

- Sağlık Bakanlığı Covid-19 Bilimsel Danışma Kurulu toplantıya çağırılmalıdır.

- Toplu ulaşım başta olmak üzere kapalı mekanlarda N95 maske kullanımının zorunlu hale getirilmesi gereklidir.

- Kamu ve özel tüm sağlık kurumlarında yakınmadan bağımsız olarak herkese haftada bir kez olmak üzere isteğe bağlı hızlı test ve/veya PCR inceleme hakkı tanınmalıdır.

- Üst solunum yolu yakınması olan kişiler hızlı test ve/veya PCR testine yönlendirilmeli, günlük yapılan test sayısı hızla yükseltilmelidir. Test pozitifliği oranları ve yapılan test sayısı açıklanmalıdır. Günlük PCR test sayısının en az yüzde 3’üne genomik analiz yapılarak varyant izlemi yapılmalıdır.

- Ameliyat ya da girişimsel işlemler öncesi hastalara PCR testi yapılmalıdır.

- Covid-19 tanısı alan kişiler özlük hak kaybına uğramadan 10 gün süreyle izole edilmeli, idari izinli sayılmalıdır.

- Aşı konusunda var olan ulusal verilerin analiz edilerek aşı koruma oranına göre riskli gruplardan başlamak üzere hatırlatma doz aşı planlaması yapılmalıdır. 5-12 yaş arası çocuklar aşılama programına dahil edilmeli, okullar açılıncaya kadar bağışık yanıtın sağlanması için hızla aşılanmalıdır.

- Omicron varyant aşısının temin edilmesi konusunda Pfizer/BioNTech ve Moderna şirketleri ile temasa geçilmeli ve aşı tedarik planı yapılmalıdır.

- Covid-19 pandemisinin geldiği aşama konusunda Sağlık Bakanlığı tarafından topluma bilgilendirilme yapılmalıdır.

- Pandeminin izlenmesi ve gerekli planlamaların görüşülmesi için ilgili uzmanlık dernekleri ve meslek örgütleri ile iş birliği yapılmalıdır.”