İzmirli depremzedelerden kredi sitemi: Üzüntülüyüz, kırgınız!

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yeni evlerine kavuşabilmeleri için "Halk Konut" projesini hayata geçirdiği depremzedeler, hükümetten kredi konusunda müjde bekliyor. 117 kişinin hayatını kaybettiği 30 Ekim 2020 depreminin ardından 80 bine yakın ailenin evsiz kaldığını belirten İZDEDA Başkanı Haydar Özkan, aradan geçen 20 aylık sürede kredi konusunda bir adım yol alamadıklarını söyledi.

"BÜYÜKŞEHİR'İN GARANTÖRLÜĞÜ GÜVENSİZLİĞİ ORTADAN KALDIRIYOR"

ANKA Haber Ajansı'na konuşan Özkan, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Halk Konut Projesi'ne değinerek şöyle konuştu:

"İzmir Büyükşehir Belediyesi ile yaptığımız görüşmeler yaklaşık 6 ay sürdü. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin İZBETON ve Ege Şehir Planlama firmaları ile beraber Bayraklı Belediyesi'nin BAY-BEL şirketi ortaklaşa bir konsorsiyum oluşturdu. Biz de depremzedeler olarak kendi binamızı yapmak için kooperatif kurduk. Belediyenin bize sağladığı öncülük, kredi çekerken sağlayacakları garantörlük çok önemli. Yaşla ilgili sorunumuz var. 65 yaş üzerinde çok depremzedemiz var. Kredi çekme ile ilgili son iki yıldır vatandaşlarımızın kirada oturmasından, kira öderken aynı zamanda yıkılmış olan evinin kredisini ödeyen insanlarımızın varlığından kaynaklı sorunları ortadan kalkacak bu. TMMOB itiraz etmiş olsa da bize verilen bir emsal var. Bu emsalin satış garantisini alıyor Büyükşehir Belediyesi. Bizim için bunlar kıymetli. Ayrı zamanda kamusal yapının garantör olması güvensizliği ortadan kaldırıyor."

"DEVLET BANKASI KENTSEL DÖNÜŞÜM KREDİSİ VERMİYOR"

Binaların yeniden yapımının finansmanı konusunda devletten kredi desteği beklediklerini vurgulayan Özkan, şöyle devam etti:

"Sıfır faizli 2 yıl geri ödemesiz, 20 yıllık kredi olmazsa bizim binaları yapma şansımız yok. Bunu böyle bilmeli devletimiz. Hep söylüyoruz. Kentsel dönüşümcü değiliz, depremzedeyiz biz. 1999 yılında çıkartılmış deprem vergisini ödemiş, ironik olarak da 20 aydır depremzede olmamıza rağmen bu vergiyi ödeyen insanlarız. Ancak kredi istediğimiz zaman da depremzede olarak değil de kentsel dönüşümcü olarak görülen insanlarız. Krediyi ilk istediğimizde 300 bin lira civarındaydı 100 metrekarelik konutların maliyeti. Yüzde 236 civarında artmış inşaat maliyetleri. Bunlar devletin açıkladığı maliyetler. Şimdi 800 binden başlıyor 100 metrekarelik bir konutun inşası. Bizim istediğimiz 400 bin liraydı. İstediğimiz 600 binin üzerinde, sıfır faiz ve 20 yıl ödemeli kredi. Faiz oranını düşürüp ödeme planımızı uzun vadeye yaymazsak mümkün değil bu işin içinden çıkamayız. Devlet bankalarımızın kentsel dönüşüm kredisi 1.29'dur. Gidersiniz, istersiniz vermezler. Devlet bankası kentsel dönüşüm kredisi vermiyor. Biz bunu anlatamıyoruz."

"ÜZÜNTÜLÜYÜZ, DEVLETİMİZE KIRGINIZ"

İktidara tepki gösteren Haydar Özkan, sözlerini şöyle tamamladı:

"Biz hep 'siyaset üstüyüz' dedik. 20 aydır bizim üstümüzden herkes siyaset yaptı. Biz kendimiz olduğumuz yerde kaldık. Siyasetçilerimiz büyümüştür belki bizim üzerimizden. Biz bir arpa boyu kadar yol alamadık. En çok sırtımız sıvazlandı. En sevdiğimiz bölgemiz sırtımız. Sıvazlandık, sıvazlandık gönderildik ama maalesef hiçbir şekilde bir adım yol ilerleyemedik. 79 bin 272 adet bağımsız bölüm arızalı. Ağır, orta ve az hasarlı. Bunun içinden 3 bin tane ağır hasarlı için rezerv alanda yapılan konutlar var. 1700 tane proje alanı geliştirilerek yapılan konutlar haricinde devletimizin herhangi yaptığı bir şey yok. Biz serzenişte bulunuyoruz. Elazığ depreminde can kaybı buradakinin yarısı kadarken, hasar durumu bu kadar yokken 24 bin konut yapıldı. Burada 5 bin konut yapıldı. Biz buradan üzüntülüyüz, devletimize kırgınız. Kredi, kredi diye uğraşırken, Suriyelilere ücretsiz yapılacak konutları duydukça biz neyiz diye düşünüyoruz." 

ÖZKAN'DAN CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'A MEKTUP

Öte yandan İZDEDA Başkanı Özkan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a depremzedelerin çözüme kavuşturulmasını beklediği sorunlara ilişkin bir mektup yazdı. 

Özkan'ın yazdığı mektup şu şekilde:

"Sayın Cumhurbaşkanım,

Ben 30 yılı aşkın süre boyunca devletine onurla hizmet etmiş, emekli bir astsubayım. 30 Ekim 2020 tarihinde İzmir’de gerçekleşen depremle birlikte yaşadığım konut ağır hasar aldı ve yıkıldı. Deprem sonrasında depremzedeler olarak kurmuş olduğumuz İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği’nin başkanıyım.

Depremin üzerinden 20 ay geçmesine rağmen size ulaştırılmadığına inandığımız, çözüme ulaşmayan birçok sorunumuz var. Ümitlerimizin kırıldığı, gücümüzün tükendiği şu günlerde bu mektubu kaleme almaktayım. Deprem sonrasında iletişim kurmuş olduğumuz siyasetçiler depremi siyaset üstü bir mesele olarak tanımladılar lakin aradan geçen 20 ayda pinpon topu gibi gittik geldik. Sırtımızın sıvazlandığıyla kaldık. AK Parti İzmir Milletvekili 2021 yılının nisan yapmış olduğu ziyarette “emsali alın, biz krediyi vereceğiz” demişti. Emsal artışını İzmir Büyükşehir Belediyemiz vererek yanımızda oldu, kredi meselesi ise sürüncemede kaldı.

Deprem sonrasında yıkılan binaların olduğu bölgelerde 7 adet proje alanı inşa edildi ve yaklaşık 1500 konut yapıldı. Deprem öncesinde genel ekseriyetle zemin artı yedi katlı olan bu konutların kat sayısı beşe düşürüldüğü için birtakım hak kayıpları oluştu. Kat sayısı düştüğü için daire sayısı da azaldı, bu sebeple evine kavuşamayan depremzedelerimiz oldu. Buna ek olarak konut sahibi olan vatandaşlarımızın da birçok kaybı oldu. Deprem öncesinde ortalama 130 metrekare olan evler 70-80 metrekarelere düştü. Bu depremzedelerimizin sorunlarının çözümü hususunda desteğinizi beklemekteyiz.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’mızın yayınlamış olduğu rapora göre 79.272 adet bağımsız bölüm deprem sebebiyle hasar almıştır. Proje alanında yapılan yaklaşık 1.500 konutumuza ilave olarak, şehir hastanesi yakınında rezerv alan oluşturulmuş ve ağır hasarlı konut sahibi vatandaşlarımıza burada hak sahipliği tanınmıştır. Bu bölgede yaklaşık 3.500 konut yapım aşamasındadır. Proje alanlarında ve rezerv alanda yaklaşık 5000 konut inşa ediliyor olmasına karşın sorunlarımız çözüme kavuşmamıştır. Orta hasarlı yapılara verilen güçlendirme kredisi işlevsiz hale gelmiştir, zemin yapısı sebebiyle güçlendirme yapmak mümkün değildir. Orta hasarlı daire maliklerine rezerv alandan hak sahipliği sağlanması elzemdir. Destek verilen 5000 konut malikini dışarıda bıraktığımızda yaklaşık 75.000 bağımsız bölüm maliki belirsizlik içinde savrulmaktadır.

75000 bağımsız bölüm malikinin güvenli evlerde yaşaması için ortaya çıkan formül kentsel dönüşüm projeleri oldu. Evlerimizi yeniden yapmak istediğimizde çok ağır bir tabloyla karşılaştık. Bugün evlerimizi yeniden yapmak için bizden talep edilen rakamlar 800.000 lira dolaylarındadır. Kentsel dönüşüm kredisinin üst limiti olan 400.000 liralık bir kredi kullanımı yaptığımızda evimizi yaptırmak için gerekli olan meblağın neredeyse yarısına erişebiliyoruz. Kredi faizleri sebebiyle bu meblağın dahi ödemesi 9000 lirayı buluyor. Çoğu emekli ve dar gelirli olan biz depremzedelerin bu taksitleri ödemesinin, dolayısıyla evlerine yeniden kavuşmasının olanağı yoktur. Halen devletimizin ve şahsınızın biz depremzedeleri darda bırakmayacağına inanmak istiyoruz.

Bu sorunlarımızın çözümü için tek çare biz depremzedelere sağlanacak olan sıfır faizli, 2 yılı ödemesiz 20 yıl vadeli, 600.000 liralık bir kredidir. 2 yılı vadesiz dememizdeki sebep hali hazırda kirada yaşıyor olmamızdır. Sağlanacak olan uzun vadeli, faizsiz krediyle birlikte depremzedelerimiz evlerine kavuşacak, üretim hızlanacak ve şüphesiz ki istihdam da artacaktır. Hem ülkemiz hem de depremzedelerimiz için faydalı olacağına inandığım, bizim tek çıkışımız ve umudumuz olan bu hususta yardımınıza ve desteklerinize muhtacız. Umuyorum ki bu zor günleri sizlerin destekleriyle aşacağız. 

Saygılarımla"