Başkan Arda’dan İzmir’in Çernobil’i için alternatif eylem çağrısı

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- İzmir’in en önemli çevre sorunlarının başında gelen ve yıllardır çözüme kavuşturulmayı bekleyen nükleer atık sorunu olan ve İzmir’in Çernobili olarak bilinen Gaziemir’deki eski kurşun fabrikası tehlike saçmaya devam ediyor.

Daha önce, alanın kapatılması ve gerekli temizliklerin yapılması için Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda başta olmak üzere birçok STK ve TMMOB’ye bağlı oda yetkililere çağrıda bulunmuş ancak herhangi bir sonuç alınamamıştı.

Son olarak Başkan Arda, nükleer atık bölgesinin akıbeti için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na çağrıda bulunan Başkan Arda, “Bir teklifim var. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, burayı kamulaştırılsın ve burası nükleer temalı bir parka dönüştürülsün” demişti.
Bugün, TMMOB İzmir İl Korrdinasyon Kurulu, İzmir Barosu ve İzmir Tabip Odası, Çernobil faciasının 35. yılında İzmir’in nükleer atık kaynağında bir basın açıklaması düzenledi.

Açıklamaya, Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda, TMMOB İzmir İl Yönetim Kurulu dönem Sekreteri Aykut Akdemir, İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı ve İzmir Tabip Odası Genel Sekreteri Nuri Seha Yüksel katıldı.

“MÜCADELEYE DEVAM EDECEĞİZ”

Odalar adına açıklamayı Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Emine Helil İnay Kınay yaptı.

Dünya nükleer santrallerden vazgeçme sürecine girerken Türkiye’deki nükleer santrallerin riskinin görülmezden geldiği belirten Kınay, Gaziemir’deki kurşun fabrikasına ilişkin soruların hala yanıtsız kaldığını ifade etti ve “Kentimizde;  İzmir Gaziemir’de 1940 lı yıllarda kurulan Aslan Kurşun Fabrikası sahasında 2007 yılında tespit edilen ve 2013 yılında,  8 yıl önce,   5 milyon 79 bin 900 TL ile tarihin en büyük çevre cezasının kesildiği bildirilen, 2020 yılında cezası onanan tehlikeli ve nükleer atıklar ile ilgili olarak 2021 yılına geldiğimiz 14 yıllık zaman diliminde İzmir Halkı nükleer atıklarla birlikte yaşamaya devam ediyor. Nükleer atıkların nasıl bertaraf edileceğinin cevabı bulunmazken, Gaziemir’de radyoaktif atıkları alandan temizleyemeyen, bertaraf edemeyen, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) güncel adı ile Türkiye Enerji Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu, nükleer santral atıklarının yönetiminden de sorumlu ve ülkemizin farklı bölgelerinde nükleer atık bertaraf alanları oluşturulmasına yönelik çalışmalar yürütülüyor. Nükleer santralleri mutfak tüpünden daha az tehlikeli gören, ülkemizde nükleer santralleri bir an önce gerçekleştirme yarışına giren, ÇED süreçlerini halkın katılımını engelleyen yönetimlerin; Gaziemir’de radyoaktif atıklarla ilgili tutumu; ülkemizde ve kentimizde yaşamlarımızın nasıl hiçe sayıldığının önemli bir göstergesidir. Nükleer atıkların nasıl İzmir'e geldiği ve bu alanda gömüldüğü, bu konuda hangi işlemlerin yapıldığı konularında ise bu güne kadar hiç bir açıklama kamuoyu ile paylaşılmamıştır. Bu sorumluluk merkezi ve yerel idarelerin tamamına aittir. Bu örneklerin bir daha yaşanmaması adına, alanın temizlenmesi ve sorumluları ile ilgili gereğinin yapılması için tüm kararlılığımızla mücadeleye devam edeceğiz” dedi.

“NÜKLEER SANTRAL MACERASINDAN VAZGEÇİLMELİDİR”

Nükleer atıkların çevre ve insan sağlığına olan olumsuz etkileri gün yüzündeyken hala bölgenin temizliği için herhangi bir adım atılmadığına dikkat çeken Kınay, “Ülkemizi nükleer santral macerasına kontrolsüz bir şekilde hızlandıran yönetimler; 14 yılda İzmir Kentinin ortasında bulunan nükleer atıkların nasıl kimin tarafından geldiğini açıklamadığı gibi alanını temizlenmesine yönelik hiç bir çalışma yapamamıştır. İzmir deki nükleer atıkları 14 yıldır çözemeyen yetkililer nükleer santrallerin geri dönüşü olmayan risklerini nasıl yöneteceklerdir? Çernobil Nükleer Faciası, Fukişima felaketi ve sonrasında yaşananlar ve ortaya çıkan gerçekler ve Kentimizde Gaziemir nükleer atıklar süreci bir kez daha göstermiştir ki Nükleer Santral macerasından vazgeçilmelidir” diye konuştu.

ODALARDAN YETKİLİLERE SORU

TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası olarak bugüne kadar sordukları sorulara yanıt istediklerini belirten Kınay, soruları şu şekilde sıraladı;

·       Gaziemir`de depolandığı anlaşılan radyoaktif ve zehirli maddelerin bölgeden uzaklaştırılması konusunda neler yapılmıştır? Alan ne zaman temizlenecektir?

·       Bölgeden uzaklaştırılacak atık miktarı nedir nerede bertaraf edilecektir?

·       Alanda mevcut kirlilik ve etkilerine yönelik izleme ve ölçümler düzenli olarak gerçekleştirilmekte midir?

·       Bölgede sağlık taraması ve izleme çalışması yapılmış mıdır?

·       Ülkemize girişi yasak olan nükleer atıkların bölgeye nasıl geldiği konusunda çalışmalar nelerdir?

·       Sürecin sorumluları hakkında yürütülen hukuki süreç ve çalışmalar nelerdir?

·       Firmaya kesilen Çevre Cezası ile ilgili süreç nedir?

·       Ülkeye girişi yasak olan atıkları, bahçesine gömen ve başka bir alanda faaliyetine devam eden firma ile ilgili yürütülen süreçler nelerdir?

·       İlgili Kurumların alanda yürütülecek çalışmalara ilişkin programı, takvimi ve süreci nedir?

“İNSAN HAYATINI HİÇE SAYAN BİR YAKLAŞIMLA NÜKLEER SANTRALLER İÇİN ÇALIŞILIYOR”

Açıklamanın ardından konuşan İzmir Tabip Odası Genel Sekreteri Nuri Seha Yüksel, enerji için insan sağlığının hiçe sayıldığını söyledi ve “35 yıl önce karşılaşılan facia dünyaya uyarıydı. Biz bunu dikkate almadık ve hala nükleer santralin kurulması için ellerinden gelen gayreti gösteriyorlar. Yaşanılan çok korkunçtu. Milyonları etkiledi, on binlerce insanın sağlığını bozdu. Hala insan hayatını hiçe sayan bir yaklaşımla nükleer santraller için çalışılıyor. Biz buna karşıyız. Doğanın şartlarında enerjiyi farklı kaynaklardan elde edebiliriz Burada yaşanılan durum da aynı. Biz Çernobil’den dersimizi almadan böyle bir tehlikeyi yıllardır sürdürüyoruz. Biz insan yaşamı ve sağlığından daha kıymetli hiçbir şey olmadığını tekrarlıyoruz ve sürecin takipçisi olacağımızı söylüyoruz” ifadelerini kullandı.

“HERKES TOPU BİRBİRİNE ATIYOR

Başkan Arda ise yaptığı konuşmada, Çevre Bakanlığı’na alanın kamulaştırması için daha önce yaptığı çağrıyı yineledi ve “Bugün Çernobil faciasının üstünden 35 yıl geçmiş. Yağmur yağdığında hala oradaki tehlikenin devam ettiği düşünülürse burasının tehlikesi de görülmeli. Seçildikten sonra burada 3. açıklamamız. Aradan 3 yıl geçmesine rağmen hala herhangi bir adım atılmadı. Ben bu bu konuda adım atan ve nükleere karşı olan herkese çok teşekkür ediyorum. Dün burasıyla ilgili bilim adamları, avukatlarla bir toplantı yaptık. Benim de yeni yeni öğrendiğim şeyler var. Dün proseslerimiz, buradaki atıkların 130 yıl daha tehlike saçacağını belirtti. Yağmurda, toprağın altından dumanlar çıkıyor, Burası tehlike saçmaya devam ediyor. Gaziemirlilerin sağlığı benim için çok önemli ama Sağlık Bakanlığımız için de önemli olmalı. Burası için ceza kesmekle olmuyor. Çevre Bakanlığı burayı kamulaşırsın. Burası kamulaştırılmadan çözüm yok. Herkes topu birbirine atıyor. Burası kamulaştırılsın ve hemen koruma altına alınsın. Ardından hemen temizlik başlasın. Çevre Bakanlığı’nın asli görevidir bu. Ben 30 Nisan Cuma gününden itibaren her uma kendi hayatımı da riske atarak 10 dakika durma eylemi gerçekleştireceğim. Bu eylemime herkesi davet ediyorum. Tehlikenin ve nükleer atıkların azı çoğu olmaz. Çevre Bakanlığı’na çağrımdır. Burası temizlenen kadar mücadelemizi sürdüreceğiz” dedi.