Asgari ücretli fakirleşiyor! Sarı: Azdan çok çoktan az alıyorlar

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- Türkiye’de mevcut ekonomik kriz her geçen gün daha da hissedilir hale gelip en temel yaşamsal ürünlerin fiyatları dahi cep yakar hale gelirken milyonlarca çalışanın gözü, 2023 yılı asgari ücret zammında.

Mevcut ekonomik iklimde açlık sınırı dahi 7 bin 245 liraya dayanarak asgari ücretin neredeyse 2 bin lira üstüne çıktı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, asgari ücrete yapılacak zam için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'i işaret ederek, "İnşallah bundan öncekilerden çok daha farklı bir hazırlığın içinde olduğunu biliyorum" demiş ve Bakan Bilgin ise "Enflasyonun emekçiler üzerindeki tahribatını ortadan kaldıracak bir düzenleme yapacağız” ifadelerini kullanmıştı.

Yıllık enflasyon yüzde 100’e yaklaşırken asgari ücrette yapılacak düzenleme milyonların aklında soru işareti yaratırken DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, yoksulluk sınırını işaret ederek emekçinin ezilmeyeci bir düzenleme olması gerektiğini belirtti. Sarı ayrıca, gelir vergisi dilimlerinde de yeni bir düzenleme çağrısında bulundu.
 
“BÜYÜMEDEN EMEKÇİLER PAY ALMIYORSA…”

Mevcut ekonomik koşullardaki yoksulluk sınırı göz önünde bulundurulduğunda 2023 yılı asgari ücretin 12 bin liranın altında olmaması gerektiğini ifade eden Sarı, “Bir önceki dönem asgari ücret belirlenirken 5 bin 350 net dediğimizde açlık sınırı 10 bin 500 liraydı. Şu anda yoksulluk sınırı yaklaşık 23 bin lira. Artık bütün ücretler asgari ücret ortalamasına geldi. Doğal olarak bir hanede 2 kişi çalışıyorsa o eve en azından 24 bin lira girmeli. Bu da yoksulluk sınırına nedereyse denk bir ücret. Yani asgari ücret belirlenirken bu, 12 bin liranın altında olmamalı. Kaldı ki bir hanede 2 kişinin çalıştığını düşündüğümüzde bu rakam da insane yaşama yetmiyor maalesef. Ancak kendi bireylerin kendi yaşamlarını idame ettirmelerine yeter. Çünkü hükümet, özellikle son yıllarda asgari ücret üzerindeki manipülasyonlarıyla tüm ücretleri o seviyeye çekerek ülkede derin bir yoksulluk ve açlığı gündeme getirdi. Son dönemde akademisyenler derin ve çoklaştırılmış yoksulluk üzerine çalışmalar yapıyor. Çalışanların çoğu ve 14 milyon emekli, bugün açlık sınırının altında maaş alıyor. Hükümet, bu kişileri biat etmiş bir toplum ve daha ucuz işgücü diyerek dış sermayeye sürmeye çalışıyor. Uyguladıkları ekonomik politikalarla işçilerin, emekçilerin sefalet içinde karın tokluğuna çalışmasını ve bedenlerinin bütün gücünü bu işe vermelerini istiyorlar. Ama bu ülke, binalardan tarıma kadar her kolda işçiler üzerinden yükseliyor. Eğer büyümeden emekçiler pay alamıyorsa ve kendi yaşamlarını sürdürecek bir ücret alamıyorlarsa yarın üretim ilişkileri içerisinde işçinin adının yok sayılacağı bir gerçekliktir. O nedenle asgari ücretin en azından 12 bin lira olması lazım” dedi.

“ASGARİ ÜCRET KOMİSYONU 3 AYDA BİR TOPLANMALI”

Özellikle son yıllarda hükümetin ‘gelenek’ haline getirdiği, yeni yılın ilk günü açıklanan “sıralı zamlar listesi”’nin ve artık gün aşırı gelen zamların önümüzdeki yıl da devam etmesi riskini de göz önünde bulunduran Sarı, “Biz her zaman şunu söylüyoruz: Ülkedeki ekonomik göstergeler iyiye gitmediği sürece her 3 ayda bir asgari ücret komisyonunun toplanması ve durum ve şartları değerlendirmesi gerekiyor. Buna göre ya ücretin sabit tutulması ya da ek zam koyması gerektiğini düşünüyoruz. Yani enflasyon yüzde 95’e çıkarsa tabii ki de üstüne zam koymalı. Yıllık enflasyon yüzde 110 olursa maaşlara tabii ki de zam yapılmalı. Ama  denge yakalandı, ekonomik gidişat ve üretim ilişkileri düzeldi diyelim. O zaman böyle devam ediyoruz diyebilirler” diye konuştu. 

“BAKANIN EKMEĞİ PAYLAŞMASINI GEÇTİK ELİMİZDEKİ EKMEĞİ ALMASINDAN KORKUYORUZ”

Temmuz ayında asgari ücrete yapılan ara zamla birlikte bir kez daha tartışma konusu olan gelir gergisi dilimleri konusunda da ciddi bir düzenleme yapılması gerektiğine dikkat çeken Sarı, vergi dilimlerindeki mevcut halin emeği sömürdüğünü ve ilerleyen dönemde daha büyük sorunlar oluşturabileceğini belirtti ve Gelir vergisi şu… Çalışanlar hem direct vergi hem de dolaylı vergi ödüyoruz. Yani biz çalıştığımız bir yılın 122 gününü devlete ve Hazine’ye çalışmış oluyoruz. Zaten gelir vergisi dilimlerinde, asgari ücrete zam yaptıklarında vergi dilimlerini değiştirmemeleri nedeniyle yaptıkları 32 bin lira 4 ay yapıyor. 4 ayda yüzde 15'ten yüzde 20 vergi dilimine geçtiğimiz dönem. Hazine ve Maliye Bakanı bir konuşmasında şunu söylemişti: Biz, her kesimle oturur konuşuruz. Elimizde bir ekmek varsa böler işçi kardeşlerimizle paylaşırız demişti. Biz bakanın elimizdeki ekmeği bölüp paylaşmasından değil, elindeki ekmeği almasından korkuyoruz. Ayrıca ‘İşverenlerimizle oturup konuşuruz. Ne sorunları varsa dinleriz ve onların önündeki bütün engelleri ortadan kaldırırız’ demişti. Tam da o konuşmanın özeti… Ucuz emek sömürüsünün yoğunlaştığı ve bu yoğunluğun içinde çoklu sömürü ve yoksullaşmanın olduğu bir döneme girdik. Biz maaşımızı alırken vergi diliminden vergi ödüyoruz. Bu sistemle asgari ücretlinin yaklaşık 6 bin lira yapıyor. Biz, 12 ayın 1 ayını vergi için çalışıyoruz. O yetmiyor bir de dolaylı vergi veriyoruz. Madem sen benim emeğimden vergi kesiyorsun o zaman sokakta herhangi bir harcamada benden ÖTV adı altında vergi almayacaksın o zaman. Direkt vergiler yetmiyor dolaylı yoldan da vergi alıyorlar. Bu şekilde hak etmedikleri vergileri alıyorlar, Saraylar’da yaşamak, lüks araçlara yatlara binmek ve 5’li çeteye vermek için bizim iliğimizi sömürüyor” ifadelerini kullandı.

“AZ VERENDEN AZ ÇOK VERENDEN ÇOK ALINMASI LAZIM AMA…”

Gelir vergisi konusunda Avrupa standartlarını örnek gösteren Sarı,  kazanca göre vergi dilimlendirmesi çağrısı yaptı ve  “Sadece asgari ücretlinin muaf tutulması değil. Vergi diliminin yüzde 10’dan başlaması ve tabanın da 32 bin liradan değil, 80 bin liradan başlaması gerektiğini ifade ediyoruz. Daha sonra vergi diliminin yüzde 15 ya da 20’ye çıkmalı. Aksi halde sadece asgari ücreti vergi diliminden muaf tuttuğunuzda asgari ücretten yüksek alanları yine vergi dilimi içerisine sokmuş oluyorsunuz. Halbuki Avrupa’da vergi dilimleri yüzde 10’a sabitlenmiştir ve enflasyona göre taban rakamlar artar. Asgari ücret 2 bin 825 liraydı taban 32 bin liraydı, asgari ücret 4 bin 250 lira oldu taban yine 32 bin lira asgari ücret 5 bin 500 lira oldu taban yine  32 bin lira. Buradaki sıkıntı şu… Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi sisteminin getirilmesi lazımken as kazanandan çok, çok kazanandan da az vergi alıyoruz. Bir işverene teşviklerle yaptıkları şeyi orada çalışan 50 emekçiye yapmıyorlar. O yüzden emekçiler, kendilerini temsil eden iktidarı seçme şansını 6-7 ay sonra görecektir. Doğal olarak bu vergi dilimindeki ve asgari ücretindeki düzenlemeler işçilerin lehine olmadığı sürece emekçiler ve emekliler sandıkta kendilerini yoksullaştıran ve yok sayan iktidarın hesabını soracaklar” dedi.