Demokrasinin hücresini; dokusunu bağımsız yargı, hukukun üstünlüğü ve mutlak düşünce ve ifade özgürlüğü oluşturmaktadır.

Adaletin herkes için sağlandığı güçlü bir hukuk devleti; herkesin kendisini korkusuzca ifade edebildiği “özgürlük ortamı”; demokrasinin “olmazsa olmaz”ıdır.

Bu arada; ekonomi de, demokrasiden ve “hukuki çerçeve”den bağımsız değildir.

Liberal piyasa düzeninde yargı bağımsızlığı, özgür ve bilimsel akademik ortam ve özgür medya; “rekabet gücü”nün önemli parametrelerinden biridir.

Öte yandan; olağan demokratik işleyişten uzaklaşılması; “iş insanları”nı yatırımdan soğutur, yaratıcılıktan ve girişimcilikten uzaklaştırır.

Unutmayalım ki; daha fazla demokrasinin, hukukun üstünlüğünün ve bağımsız yargının olduğu bir ülkedeki “düşük büyüme”, bu niteliklerin olmadığı bir ülkedeki “yüksek büyüme”den daha değerli, daha prestijlidir.

Kaldı ki; “iyi” bir demokrasi; çoğunluğun ülkeyi yönetmesinin yanında azınlığın ve güçsüzlerin de kendilerini güvende hissedip hissetmemesiyle, “eşit” ve “adil” muamele görüp görmemesiyle ölçülür.

Ayrıca; “iyi” bir demokrasinin ifade özgürlüğüne, “eleştirel” medyaya, “iyi” bir yönetimin de “iktidar alternatifi” güçlü, etkili bir muhalefete ihtiyacı var.

Muhalefet; aynı zamanda “iktidar”a da “meşruiyet” sağlayan, demokrasiyi de dengeleyen bir güçtür.

DEMOKRASİNİN ERDEMİ

İktidar her yönetim şeklinde var, ancak; iktidar alternatifi güçlü ve etkili muhalefet; sadece çoğulcu, çok sesli, katılımcı demokrasilerde var.

Bu özellik; demokrasinin farkındalığı, kalitesi ve erdemidir.

Demokrasi; özünde “ince ayarlı” insan odaklı ve demokratik kurumları esas alan bir “denge” rejimidir.

Demokrasi; yalnızca iktidarı tanımlayan bir yönetim biçimi değil; muhalefetin, farklı düşüncelerin hakkını, hukukunu koruyan, güvenceye alan ve muhalefetin de iktidar olacağı yolu açık tutan bir yönetim şeklidir.

Bu bağlamda; demokrasinin kalitesini iktidarın gücü değil, özgür muhalefetin varlığı ve gücü belirler.

Bunun yanında demokrasi; seçimleri kazanan kadar kaybedenin de meşruiyetini içeren, onaylayan bir rejimdir.

Önemli bir nokta da; “milli irade”yi sadece seçimi kazanan siyasi parti değil, çoğunluğu elde edemeyen siyasi partiler de birlikte “temsil” ederler.

Demokrasinin “sağlıklı” işleyişinden iktidar kadar muhalefet de sorumludur.

Demokrasi; iki kanatlı kuşa benzer, tek kanatla uçamaz.

İktidar ve muhalefet kanadıyla birlikte uçar.

Sonuç olarak: Demokrasilerde iktidar, “her şey” değildir, her istediğini yapamaz, denetlenebilir, gücü de, yetkileri de anayasayla sınırlandırılmıştır.