TEOG yerine mahalli sistem

Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “TEOG artık kaldırılmalı” açıklamasından tam 51 gün sonra yeni liselere geçiş sistemini detaylarıyla kamuoyuna açıkladı. Ana hatlarıyla 1998’de 8 yıllık zorunlu eğitimle birlikte getirilen liselere geçiş sınavına benzetilen yeni sistemin adı “Tercihe Bağlı Serbest Kayıt Sistemi” oldu. Buna göre fen liseleri, sosyal bilimler liseleri ve proje okullarının da aralarında bulunacağı 600 civarında lise, mayıs ayında MEB tarafından “sınavla öğrenci alan okul” olarak ilan edilecek. İsteyen tüm 8. sınıf öğrencileri bu 600 okul için MEB tarafından merkezi olarak yapılacak sınava girebilecek. Haziranda temel dersleri içeren 60 soruluk sayısal ve sözel testlerden oluşan tek oturumlu sınava girecek öğrenciler, 90 dakika boyunca Türkiye’nin en iyi liseleri için yarışacak. Sınav sonrası 5 tercih hakkı verilecek öğrenciler, tercihlerine göre kazandıkları okullara yerleştirilecek. Bu kapsamda öğrenciler kendi illeri dışındaki okulları da tercih edebilecek. Ancak sınava girmeyen ya da girdiği halde kazanamayan öğrenciler ise adreslerine en yakın liseler için tercihte bulunacak. Lise tercihi için mahalleler yerine “eğitim bölgeleri” belirlenecek. Böylece öğrencilerin istemediği bir okul türüne kaydolması önlenecek. Yabancı liseler ile bazı özel statülü liseler de kendi sınavlarını kendileri yapabilecek.

Yılmaz, yeni liselere geçiş sistemini dün basın toplantısı yapmak yerine Anadolu Ajansı Editör Masası’nda açıkladı. Yılmaz, yeni sistemin detaylarını şöyle anlattı:

ADRESİNE EN YAKIN LİSEYE YERLEŞTİRİLECEK: Eğitim bölgesi ve sınavsız mahalli yerleştirme sistemini getirdik. Bu sistemde öğrencimiz, adresine en yakın okula yerleştirilecek. Evlatlarımızın tercihlerini alacağız, başvuru esnasında bir ekran önüne gelecek. Bu ekrandan 5 tercihte bulunacak her okul türüne göre. Hiçbir öğrencimizi istemediği bir başka okul türüne yerleştirmeyeceğiz.

ORTAOKULA KAYIT ESNASINDA LİSESİNİ DE ÖĞRENECEK: Yeni sistemle birlikte bütün veli ve öğrencilerimiz ortaokula kayıt esnasında, bundan sonra hangi liseye gidebileceğini de bilebilecek. Böylece ortaokul ve lise arasında bir bağ kurmuş oluyoruz. Tercihe bağlı ve adrese en yakın okula yerleştirme olacağı için, öğrencilerin üzerinden sınav baskısı kalkmış olacak. Bu, öğrencilerin yüzde 90’ından fazlası için böyle olacak. Bu yolla öğrencilerimiz, sosyal, sportif ve sanatsal etkinlikler için de vakit bulabilecek.

FARKLI DÜZEYDEKİ ÖĞRENCİLER AYNI SINIFA: Bu sistemle adres bölgelerindeki liselere, farklı akademik düzeylerde, farklı bilgi ve birikimdeki öğrenciler gelecek, akademik çeşitlilik sağlanacak ve bu, okulun başarı seviyesini yükseltecektir. En düşük dilimdeki çocukları aynı sınıfa koyduğunuzda bu çocuklar öğretmene soru bile sormuyor. Öğretmenin de motivasyonu kalmıyor. Bu sistemle bu sakıncayı ortadan kaldırmış oluyoruz. Bundan sonra göreceksiniz her okul ve her öğrenci başarılı olacak.

HEDEF SINAVSIZ GEÇİŞ: Esas gayemiz sınavsız liselere geçişi sağlayabilmek. Bunun için bizim bütün liselerimizi fen lisesi, sosyal bilimler liseleri ve proje okulları ayarına çıkarmamız lazım. Bu yolda çok büyük bir mesafe de kat ettik. Bu süreç içinde göreceksiniz, liselerimiz başarılı oldukça o nitelikli okullar bölümüne alınacak. Hedefimiz bu.

600 OKUL BELİRLENECEK: Öğrencilerin yüzde 92’si böyle yerleştirilmiş oldu. Nitelikli okullar var. Mesela fen liseleri. Ülkemiz genelinde 17 bin 749 ortaokulumuz var, farklı türlerde olmak üzere de 11 bin 57 lisemiz var. 8. sınıfta da 1 milyon 200 bine yakın öğrencimiz var. Ülke genelinde belirlediğimiz farklı illerdeki sınırlı sayıdaki okulumuza sadece isteyen 8. sınıf öğrencilerinin girebileceği bir sınav hazırladık. Okulları biz belirleyeceğiz, 600 gibi bir rakam. Fen liseleri, sosyal bilimler ve proje liseleri bu okullar arasında bulunuyor. Bu liselerin ismini ve sayısını mayıs ayında açıklayacağız.

GİRMEK ZORUNLU DEĞİL 

Öğrencilerimiz sınava girmeden önce hangi okulların sınavla öğrenci alacağını öğrenecek. Bir öğrenci, ‘Ben bu okulların hiçbirini istemiyorum, sınava girmeyeceğim’ diyebilecek. Velilerimiz çocuklarını bu sınava ister yönlendirir, ister yönlendirmez. Bir liseye yerleşmek için bu sınava girmek zorunlu değil. Ama mevcut TEOG’da mutlaka ama mutlaka sınava girmek zorundaydınız. Bu sistem kaldırıldığında ‘Hakkari’deki çocuk Ankara Fen Lisesi’ne girebilecek mi, bu fırsat tanınabilecek mi'’ diye soruluyordu. Bu sistemle bu fırsatı tanmış olduk.

HAZİRANDA TEK SINAV OLACAK

Sınav, merkezi olacak. Hepsi bulunduğu illerde yapılacak. Yine kendi okulunda, kendi sınıfında girecek. Bütün sorular merkezden bakanlığımızca hazırlanacak. Sınavı, haziran ayının ilk hafta sonunda tek sınav olarak yapacağız. Sonuçlar da haziran ayı içinde açıklanacak.

SÖZEL VE SAYISAL 60 SORU: Sınav, çoktan seçmeli soruların yer aldığı, sözel ve sayısal olmak üzere 2 bölüm ve tek oturumdan oluşacak. Sınav, temel dersleri içerecek, toplam 60 sorudan oluşacak ve 90 dakikalık bir süre verilecek. Sınavı, 8. sınıf müfredatı ağırlıklı olmak üzere, 6., 7. ve 8. sınıf ders müfredatına, bu müfredatla amaçladığımız kazanımlara ve ders kitaplarımıza uygun şekilde yapacağız.

VERDİĞİMİZ HER ŞEYİ ÖLÇECEĞİZ: Örnek sorularımızı yayınlayacağız. 8. sınıf ağırlıkta olmak üzere 6, 7 ve 8. sınıftaki kazanımlar çerçevesinde her şeyi soracağız. Tarih, matematik, sosyal bilgiler, coğrafya yok denilmeyecek. 6, 7 ve 8’de verdiğimiz her şeyi ölçeceğiz.

YABANCI LİSELER KENDİ SINAVINI YAPABİLECEK: (Yabancı okullar ve bazı liseler özel sınav yapabilecek mi') Özel sınav yapabilecekler. İsterlerse bizim sonucumuzu alırlar, isterlerse kendileri sınav yapabilirler.

5 TERCİH HAKKI TANINACAK

Sınava giren öğrencilere 5 tercih hakkı sunacağız. Ancak gerek bu sınava girenler gerekse de adrese dayalı kaydedilecek öğrencilerin duyurusunu aynı anda yapacağız. Ve merkezi olarak yerleştireceğiz.

EĞİTİM BÖLGELERİ OLUŞTURULACAK: (‘Bölgede sadece imam hatip lisesi varsa, öğrenci kendi iradesi dışında imam hatibe mi gönderilecek'’ sorusuna) Velinin tercihi dışında öğrencimizi herhangi bir okula göndermeyeceğiz. Biz eğitim bölgelerini öyle bir şekilde oluşturacağız ki, velimizin istediği meslek lisesi de, Anadolu lisesi de, imam hatip lisesi de olacak. Dolayısıyla eğitim bölgesi oluşturulması bu sorunu ortadan kaldıracak. Yine eğitim bölgesi oluştururken ortaokulla liseyi eşleştireceğiz. Ne eksik ne fazla, birbirine denk olacak. (İyi bir okul için oturmadığı bir yeri adres gösterme durumu ortaya çıkarsa) Bunların kontrol mekanizmaları vardır. Doğru olmaz, uygulamada da çıkmaz böyle bir şey.

TERCİHE BAĞLI SERBEST KAYIT SİSTEMİ: (Adrese dayalı sistemde okula kontenjandan fazla başvuru gelirse) Orada okul başarı puanını esas alacağız. Böylece hem okuldaki dersin öneminin hem de öğretmenin değerinin artacağını düşünüyoruz. Yeni sistemin adı, ‘Tercihe bağlı serbest kayıt sistemi’ olacak.

GEÇİŞLERE İZİN YOK: (TEOG’la yerleşen çocuklar, bu yıl evlerine yakın olan okullara geçiş yapabilecek mi') ‘Taban puanı kaldırdıysanız, geçmişte uygulanan sistemi bundan sonrasına uyarlayın’ diyebilirsiniz ama biz geçişlere müsaade etmeyeceğiz. Her sistem kendi artı ve eksisiyle dengededir. Eğer onu bozarsak sıkıntı olur.

AYRIM YOK: Başarı düzeyine göre sınıf sınıf bir ayrım düşünmüyoruz. Okullarda ayrım yapılmasının bilimsel eğitim için sakıncalarını söyledik. O sakınca sınıflar için de geçerli.

‘Şimdilik üniversite sınavı şart’

Milli Eğitim Bakanı Yılmaz, bu yıl değiştirilen üniversite sınavı ile ilgili de şunları kaydetti:

“YÖK tarafından daha sade, daha basit, daha anlaşılır bu sistemi öğrencilere tanıtmak için bütün okullarımızda rehber öğretmenlerimizle bir tanıtım kampanyası yapacağız. Yekta Bey ile görüştüm, halkımızdan gelen görüşlerin her birinin dikkate alınarak sistemi ortaya koyacaklarını ifade etti. Ortaokullar için söylediğim eksikliklerin aynısı lise sonlar için de geçerliydi. Sınavın önemini azaltmak lazım. Böylece stres de azalıyor. Liseden mezun olan öğrenci sayımız 900 bin kadar. Üniversite kontenjanları da 900 binin biraz üzerinde. Ama üniversite sınavına çok daha fazla insan giriyor. Bunun gerekçeleri var. Eğer bekleyenlerin problemini bir şekilde çözmüş olsak, o 900 bin öğrenciye 900 bin kontenjan var. Herkes tıbbı, mühendisliği seçmek isterse o zaman ne olu? Yönlendirmeyle en ideal olanı yapmak gerekiyor. Ama Türkiye henüz buna hazır değil. Şimdilik bu sınavı yapmak zorundayız.”

ÖNERİLERİ MAİLİME GÖNDERİN: (Açıklanan bu sistemde revizyon olur mu') Biz her paydaştan görüş alarak sistemi olgunlaştırdık ama hâlâ herkesin önerisine açığız. MEB’in bütün müdürlüklerine, internet sitemize, Twitter adresimize, ALO 147’ye, hatta [email protected] adresine, önerilerin bildirilmesi mümkün.