İmzayı attı, talimatı verdi, tehdit etti

Trump'ın İran'a yönelik ekonomik yaptırımların yeniden yürürlüğe girmesine kısa süre kala imzaladığı yeni başkanlık kararnamesi, Beyaz Saray tarafından yayımlandı.

ABD'nin İran ile imzalanan nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi çerçevesinde uygulamaya geçecek yaptırımların ihlal edilmesini önlemeye yönelik kararnamede, "İran'ın ABD dolarına ve değerli metallere erişimine, enerji sektörüne, ABD'nin kara listesindeki vatandaşlarına, nakliyat ve gemi yapımı ve liman operasyonlarına destek verenlere" yaptırım uygulanması talimatı verildi.

"YAPTIRIM UYGULANACAK"

Kararnameye göre, "7 Ağustos 2018 ve sonrasında, İran hükümetinin ABD doları ve değerli madenleri satın almasına ve temin etmesine yardım eden, sponsorluk yapan, finansal, maddi veya teknolojik destek sağlayanlar" ABD'nin yaptırımlarına tabi tutulacak.

Ayrıca, İran otomotiv sektörünü ilgilendiren ürün ve hizmetleri satan, tedarik veya transfer edenler yine 7 Ağustos 2018 tarihinden itibaren yaptırımlarla cezalandırılacak.

"5 Kasım 2018 ve sonrasında İran Ulusal Petrol Şirketi, Naftiran Ticaret Şirketi ve İran Merkez Bankası'na yardım eden, sponsorluk yapan, finansal, maddi veya teknolojik destek sağlayanlara" da yaptırım uygulanacak.

Kararnamede, ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisinin (OFAC) yaptırım listesinde yer alan şahıslara destek verenlerinde 5 Kasım'dan itibaren yaptırımlarla karşı karşıya kalacağı bildirildi.

TEHDİT ETTİ

Trump, İran'a yönelik yaptırımların yeniden devreye girmesine ilişkin açıklamasında, ABD'nin yaptırımlara tamamen uyulmasını sağlamaya kararlı olduğunu ve İran'la ilişkilerini sonlandırmayanların ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalacağını vurguladı.

Bugün imzaladığı kararnamenin 8 Mayıs'ta aldığı kararla örtüştüğünü belirten Trump, şunları kaydetti:

"Birçok uluslararası firmanın, İran pazarından ayrılacaklarını açıklamalarından memnuniyet duyuyorum. Bazı ülkeler de İran'dan ham petrol ithalatını azaltacaklarını veya durduracaklarını açıkladılar. Biz bütün ulusları, İran rejiminin ya tehditkar ve istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerini değiştirerek küresel ekonomiyle yeniden bütünleşmek ya da ekonomik izolasyon yolunda devam etmek seçenekleriyle karşı karşıya olduğunu ortaya koyacak adımlar atmaya davet ediyoruz."

"ÇOK ÖNEMLİ BİR ETKİSİ OALACAK"

ABD Dışişleri Bakanlığından üst düzey yetkililer, ABD'de Başkan Donald Trump yönetiminin İran'a uygulayacağı yaptırımların sert bir şekilde devreye sokulacağını belirterek, yaptırımların İran ekonomisine "çok önemli bir etkisi" olacağını bildirdi.

ABD Dışişleri Bakanlığından isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey yetkililer, Trump'ın İran ile nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesinin ardından işaretini verdiği yaptırımların ilk aşaması hakkında basına bilgi verdi.

Yaptırımlar hakkında "Bu yaptırımların finansal anlamda İran ekonomisine çok önemli bir etkisi olacağı noktasında hiçbir şüphe yok." değerlendirmesinde bulunan yetkililer, yaptırımların ABD yerel saatiyle bugün gece yarısı itibarıyla devreye gireceğini kaydetti.

Yetkililer, yaptırımların ABD doları, altın, değerli maden, çelik, kömür ve otomobil endüstrisini hedef aldığını belirtti.

Yaptırımların amacının İran'da herhangi bir yönetim değişikliğine gitmek olmadığını savunan yetkililer, "İran'ın tavırlarını değiştirmesini bekliyoruz, hedefimiz rejim değişikliği değil." dedi. 

ABD'nin İran'a karşı uygulayacağı yaptırımlarla ilgili "küresel bir koalisyon kuramadığı" yönündeki eleştirelere karşı ise yetkililer, şu cevabı verdi: 
"İran'ın habis tavırlarına karşı küresel bir koalisyon kurmaya çalışıyoruz. Şunu açık bir şekilde söyleyebilirim ki, bu konuya ilişkin Başkanlık kararnamesini sert bir şekilde uygulayacağız ve diğer yetkileri kullanacağız. Diğer ülkelerle de bunu yapmaları için konuşuyoruz fakat kimsenin bir şüphesi olmasın ki bu yetkilerimizi kullanacağız."

İRAN CEPHESİNDEN AÇIKLAMA

Washington'ın Tahran'a yönelik yaptırımları devreye girdikten saatler sonra İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'den açıklama geldi. Televizyondan yayınlanan konuşmasında Ruhani, "Amerika, İran'a yönelik yaptırım uyguladığı için pişman olacak. Onlar zaten dünyada tecrit edildiler. İranlı çocuklara, hastalara ve bir millete yaptırım uyguluyorlar" dedi. Ruhani, "Birinin elinde bıçak varsa ve müzakere arayışındaysa, ilk olarak bıçağı cebine koyması gerekir" diyen Ruhani, Washington Yönetimi, "1953'ten bu yana yaşanan zararı tazmin etmeye hazır oldukları takdirde, ABD ile önkoşulsuz görüşeceğini ifade etti.

ABD İKİYÜZLÜLÜĞÜ SINIR TANIMIYOR

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de Trump'a yüklenirken, "zor günler imasında" bulundu. Gazetecilere açıklamasında Zarif, "Elbette ki Amerikan zorbalığı ve siyasi baskıları, bazı kesintilere yol açabilir, ancak gerçek şu ki günümüz dünyasında Amerika tecrit edilmiş halde" dedi. Twitter mesajında ise İranlı bakan, şu ifadeleri kullandı: "Trump Yönetimi, dünyayı İran halkı için kaygı duyduğuna inandırmaya çalışıyor. Fakat tekrar yürürlüğe koyduğu ilk yaptırımlar, saçma bahanelerle 200'den fazla yolcu taşıyan jetlerin satış lisanslarını iptal etmek oldu; bu, sıradan İranlıların hayatını tehlikeye atıyor. ABD ikiyüzlüğü sınır tanımıyor."

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton da topa girdi. Fox News'e verdiği mülakatta Bolton, "İran yaptırımların yeniden yürürlüğe girmesinden kaçınmak istiyorsa, Başkan Trump'ın müzakere teklifini kabul etmeleri gerekir" dedi.

BM’DEN İLK AÇIKLAMA

Birleşmiş Milletler'den (BM) ise İran'la varılan nükleer anlaşmaya destek açıklaması geldi. BM Genel Sekreter sözcülerinden Farhan Haq, BM'nin İran ile varılan nükleer anlaşmayı desteklemeye devam edeceğini ve tüm ülkelerin de bu anlaşmaya destek vermesi gerektiğini söyledi.

7 AĞUSTOS SALI GÜNÜ TSİ 07.00'DE

Trump'ın, İran ile nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesinin ardından işaretini verdiği yaptırımların ilk aşaması 7 Ağustos Salı günü TSİ 07.00'de devreye giriyor.

Yaptırımlar, ABD'nin tek taraflı kararlarına uymayarak İran ile ticaretini sürdüren diğer ülkeleri kapsayacak şekilde uygulanacağı için söz konusu ambargolardan üçüncü ülkeler de etkilenebilecek. Buna rağmen ABD Hazine Bakanlığına bağlı Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi (OFAC) yaptırımlar nedeniyle ülkelerin uğrayacağı zararların tazmin edilmeyeceğini açıkladı.

Selefi Barack Obama tarafından 2015 yılında İngiltere, Almanya, Fransa, Rusya, ve Çin ile birlikte imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı'nı, "ABD
tarihinde yapılmış en kötü anlaşmalardan biri" olarak nitelendiren Trump, ülkesini anlaşmadan 8 Mayıs'ta çekmişti.