Gerilim tırmanıyor! Geri adım atmıyor

IRAK Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) bölge devletlerin tepkisi ve uluslararası uyarılara rağmen tarihini 25 Eylül olarak saptadığı bağımsızlık referandumunda ısrarına karşı Irak yüksek yargısı ve Bağdat yönetiminden yeni hamleler geldi. Federal Mahkeme dün, IKBY’nin planladığı referandumu durdurma kararı aldı. Mahkeme sözcüsü İyas Samuk, “Mahkeme, üyelerin katılımıyla toplanarak, Kürdistan bölgesi ve diğer bölgelerde (tartışmalı bölgeler) referandumun durdurulması için gelen talepleri inceledi” ifadelerini kullandı. Samuk açıklamasına şöyle devam etti: “Yapılan inceleme sonrası mahkeme, Kürdistan bölgesinde çıkarılan ‘8 Haziran 2017 tarihli ve 106 sayılı Başkanlık emrine göre 25 Eylül’de yapılması planlanan referandumu’ durdurma kararı aldı.”

İBADİ’NİN TALEBİ ÜZERİNE

Mahkemenin “referandumun anayasaya aykırı” olduğu yönündeki davalar sonuçlanıncaya kadar referandumu durdurduğu belirtildi. Irak Başbakanlığı’ndan yapılan açıklamada da, “Federal Mahkeme’nin Başbakan Haydar el-İbadi’nin talebini değerlendirdiği” ifade edildi. 
Öte yandan, BM Genel Kurulu için New York’ta bulunan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian referandum için “uygun olmayan bir girişim” ifadesini kullanarak, Bağdat ve Erbil’e diyalog çağrısı yaptı. Önceki gün de İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, ülkesinin, sadece Irak hükümetini tanıdığını, IKBY’nin Irak’tan ayrılması durumunda Erbil’le olan bütün anlaşmaları iptal edeceklerini söylemişti.

‘ERTELEME KARARI YOK’

Bağdat’tan bu yönde karar ve açıklamalar gelirken, IKBY’de ise referandum konusunda kararlılık devam ediyor. IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani, 25 Eylül’de yapılacak referandumun ertelenmeyeceğini söyledi. Rus Russia Today (RT) yayın organına konuşan Başbakan Barzani, “Şimdiye kadar Kürdistan Bölgesi’nde referandumun ertelenmesiyle ilgili alınmış bir karar yok” ifadelerini kullandı.

Bağdat’ın Erbil’e karşı attığı adımlar

Irak Meclisi, 12 Eylül’de IKBY’nin bağımsızlık referandumu reddeden ve Bağdat hükümetini ülkenin bütünlüğü için tüm adımları atması yönünde yetkilendiren bir kararı kabul etti.

IKBY’nin silahlı gücü Peşmerge’nin denetimindeki Kerkük’ün valisi Necmeddin Kerim’in görevden alınması kararını Irak Meclisi 14 Eylül’de onayladı. 

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’nin, Amerikan AP haber ajansına verdiği mülakatta bağımsızlık referandumunun şiddetle neticelenmesi halinde askeri müdahaleye hazır olduklarına dair sözleri 16 Eylül’de yayınlandı.

Irak Milli Güvenlik Konseyi, 17 Eylül’de bağımsızlık referandumunu anayasaya aykırı olduğu için reddetti.

BM: DEAŞ’a karşı savaşa gölge düşürür

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin tek taraflı referandum kararının terör örgütü DEAŞ ile mücadeleye gölge düşüreceği uyarısında bulundu. BM Genel Sekreter Sözcülüğü’nden yapılan açıklamada, “Genel Sekreter, şu anda referandum yapılması yönündeki tek taraflı bir kararın DEAŞ ile mücadeleye, geri alınmış bölgelerin yeniden inşa edilmesine ve 3 milyondan fazla mülteci ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin güvenli bir şekilde geri dönüşüne gölge düşüreceğine inanıyor” denildi.

Rus Rosneft: IKBY ile anlaşma imzalayacağız

Rus petrol şirketi Rosneft, IKBY ile bölgede doğalgaz boru hattı altyapısı inşası için yıl sonundan önce anlaşma imzalanacağını bildirdi. Açıklamada, “Kürdistan bölgesel doğalgaz boru hattı sadece bölgedeki santrallere ve fabrikalara doğalgaz arzı sağlamayacak, aynı zamanda önümüzdeki yıllarda Türkiye’ye ve Avrupa pazarına önemli miktarda yakıt ihracatı sağlayacak” denildi. Doğalgaz altyapısı projesinin “yap-işlet-devret” modeliyle gerçekleşeceğine dikkat çekilen açıklamada, hattın kapasitesinin 30 milyar metreküp olacağının varsayıldığı ifade edildi. Açıklamada, söz konusu boru hattından iç pazara 2019’dan itibaren, dış pazara ise 2020’den itibaren doğalgaz tedarikinin başlayacağı vurgulandı.

‘İkinci İsrail’e izin vermeyiz’

Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve eski Başbakanı Nuri el-Maliki, bağımsızlık referandumuna ilişkin, “Irak’ın kuzeyinde ikinci İsrail’in kurulmasına izin vermeyiz” dedi. Ofisinden yapılan yazılı açıklamada Maliki’nin, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Bağdat Büyükelçisi Douglas Silliman ile görüştüğü belirtildi. Açıklamada, Maliki’nin referandumun ne Irak halkının ne de Kürtlerin çıkarına hizmet edeceğini, yasal olmadığını, ertelenmesi ya da iptal edilmesi gerektiğini belirterek, “Irak’ın kuzeyinde ikinci İsrail’in kurulmasına izin vermeyeceğiz” dediği aktarıldı.