Ve ABD açıkladı: Eğit-Donat resmen bitti

Amerikan New York Times gazetesi, eğit-donat programının resmen sona erdiğini yazdı.

Ege Postası
09.10.2015 - 15:00

Amerikan gazetesi New York Times, Obama Yönetimi'nin 500 milyon dolar bütçeli eğit-donat programını sona erdirdiğini duyurdu.

ABD’nin Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar ile birlikte planladığı Suriye’deki ‘ılımlı muhalifleri’ eğitip donatma programı resmen sona erdi. Amerikan New York Times gazetesi, 500 milyon dolarlık programın sona erdiğini yetkililerin bugün içinde duyuracağını aktardı. ABD Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Başkan Barack Obama'nın birkaç saat içinde konu hakkında açıklama yapacağı belirtildi.
Eğit-donat programındaki sorunlar, ilk olarak programda eğitilecek militan sayısının azlığıyla ortaya çıkmıştı. Mayıs’ta Ürdün’de, daha sonra da Türkiye’de başlatılan eğit-donat programı yılda en az 5 bin militanı eğitmeyi planlıyordu, ancak 60 kişide kaldı. ABD Savunma Bakanı Ashton Carter, program kapsamında 3 Temmuz itibariyle yalnızca 60 Suriyeli militanın eğitime alınabildiğini söylemiş ve şaşkınlık yaratmıştı.

Adının gizli kalması kaydıyla konuşan üst düzey bir Pentagon yetkilisi, artık ılımlı-muhaliflerin Ürdün, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki eğitilmeyeceğini söyledi. Söz konusu yetkili, "bunun yerine, Türkiye'de çok daha küçük bir eğitim merkezi kurulacağını ve orada çoğunlukla muhalif liderlerden oluşan küçük bir grubun, hava saldırılarına yol göstermek gibi operasyonel manevralar konusunda eğitileceğini" ifade etti.

ABD Savunma Bakanı Ash Carter, Londra'da yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Barack Obama'nın "kısa süre içinde" konuya ilişkin açıklama yapacağını söyledi. İngiliz mevkidaşı Michael Fallon'la düzenlediği basın toplantısında konuşan Carter, "İlk çalışmalardan memnun değildim. Birçok farklı yaklaşım geliştirdik... (Başkan Obama'nın) onayladığı ve hayata geçireceğimiz önerilere yönelik ondan bir şeyler duyacaksınız" dedi.

Associated Press'in haberine göre; Carter, eğit-donat programının Suriye'deki "ehil Kürt ve başkaca güçlerle birlikte çalışmaya odaklanmak" için değiştirileceğini ifade etti.

Haberde yeni tutumun detayları üzerinde çalışılması gerektiği belirtilirken, ABD'li bazı yetkililer, geçen hafta Obama'nın ulusal ve dış politika danışmalarıyla gerçekleştirdiği üst düzey iki toplantıda strateji değişikliğini onayladığını söyledi.

New York Times'a gizlilik kaydıyla konuşan bir başka üst düzey yetkili ise "Binlerce piyadenin eğitilmesi doğru model değildi. Sanırım bu çok açık ortaya çıktı" diye konuştu.

BAŞTAN HÜSRAN YARATMIŞTI
Eğit-donat kapsamında Türkiye’den Suriye'ye 12 Temmuz'da giren 54 kişilik ilk grubun yaklaşık yarısı IŞİD'e kurşun atmadan El Kaide’nin uzantısı El Nusra’ya esir düşmüştü. Diğerleri de ya öldürülmüş ya da kaçırılmıştı. Sağ kurtulanlar ise Halep’te PYD’nin kontrolündeki Afrin bölgesine sığınmıştı. Öte yandan, bazı muhaliflerin silahlarını Nusra Cephesi'ne verdiği ortaya çıkmıştı.

Son olarak Eylül ayında Kırşehir-Hirfanlı’da Jandarma’ya ait Eğitim Merkezi’nde Türk ve Amerikalı özel kuvvetler tarafından eğitilen 75 Suriyeli muhalif, eğitimlerini tamamlayarak Suriye’nin Halep vilayetine geçmişti.

NE ANLAMA GELİYOR
ABD'nin IŞİD'le mücadelede izlediği strateji açısından mihenk taşı olarak görülen programın fiyaskoyla sonuçlanması, Washington Yönetimi'ne büyük bir darbe vurdu. Suriye krizini yönetme şekli uzun süredir eleştirilen Obama'nın, Rusya ve İran'ın Esad rejimine desteğini artırdığı bir dönemde yaptığı yanlış hamleler, bölgede durumun Washington yönetimi için daha da kötüleşmesine neden oldu. Büyük ümitler bağlanan eğit-donat programının çökmesi de Obama yönetiminin başarısızlığının en büyük göstergelerinden biri olarak tarihe geçti.

DÖRT-BEŞ KİŞİ KALMIŞTI
Eğit-donat’ta en büyük sorun ise ilk grup olan 30’uncu Bölük Suriye’ye geçtikten sonra baş gösterdi. El Kaide’nin Suriye kolu Nusra Cephesi, 12 Temmuz’da sınırı geçen grubun Türkmen komutanı Albay Nedim Hasan ve yardımcısının da aralarında bulunduğu 18 militanı kaçırdı. Örgüt, 30’uncu Bölük’ün silah ve araçlarına da el koydu. Nusra daha sonra gruba bir kez daha saldırdı ve bu kez beş kişiyi öldürdü, 16 kişiyi yaraladı ve sekiz kişiyi daha kaçırdı. Esad karşıtı örgütlere yakınlığıyla bilinen Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Nusra’nın daha sonra beş kişiyi daha kaçırdığını açıklayınca, Suriye’ye geçen gruptan sağlam halde iki kişi kaldığı ortaya çıktı. Ne var ki, Eylül’de yapılan resmi açıklamada bu sayının dört-beş olduğu belirtildi ve “Program yavaş bir başlangıç yaptı. Şu anda ilerlediğimiz hızla başlangıçta belirlediğimiz hedefe erişemeyeceğiz” denildi.

SİLAHLAR NUSRA’YA TESLİM
Eğit-donat programında ikinci grup Suriye’ye girdikten sonra bir şok daha yaşandı. ABD Merkez Komutanlığı, ikinci grubun, silahlarının yüzde 25’ini Nusra’ya teslim ettiğini duyurdu ve bunun, programın ihlali anlamına geldiğini açıkladı. Nusra militanları ise ABD’nin gönderdiği silahlarla fotoğraflarını sosyal medyada propaganda amaçlı kullanmaya çoktan başlamıştı.

EĞİT-DONAT DEVAM EDECEK Mİ'
İkinci grubun silahlarını Nusra’ya teslim etmesi sonrası ABD programa ara verildiğini açıklamıştı. Savunma Bakanlığı sözcüsü Peter Cook, tüm gelişmelere rağmen eğit-donat programının iptal edilmediğini ve üçüncü grubun eğitiminin sürdüğünü vurgulamıştı, ancak yeni katılımcıları seçme süreci askıya alınmıştı.