İsrail askerleri ateş açtı... Ölü ve yaralılar var

ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasının ardından Tel Aviv’den taşınan ABD Büyükelçiliği bugün Kudüs’te açılıyor. İsrailliler kutlama planlarken, Filistinliler bugün büyük halk yürüyüşlerine hazırlanıyor.

İşte dakika dakika gelişmeler:

21.30 - Ölü sayısı 55'e yükseldi.

17:29: İsrail hava kuvvetleri Gazze'ye hava saldırısı düzenledi. İsrail ordusu, 5 farklı hedefin savaşuçakları tarafından vurulduğunu açıkladı. 

17:20: Fransa, İsrail'in şiddet kullanımını kısıtlamasını talep ederken, İsrail ve Filistin'in sorumlu davranmasını istedi. 

16.20: Gösterilerde yaşamını yitirenlerin sayısı 41'e yükseldi.

16:00: Kudüs'te ABD Büyükelçiliğinin açılış töreni başladı. 

15:30: Gazze Şeridi sınırında düzenlenen gösterilerde İsrail askerleri tarafından şehit edilen Filistinli sayısı 37'ye yükseldi.  Ölenler arasında 14 yaşındaki bir çocuk olduğu ifade ediliyor. 

15:22: Yerel kaynaklar, ölü sayısının 33'e yükseldiğini açıkladı. Toplamda en az 1700 yaralı bulunurken, 510 kişinin mermi ile yaralandığı aktarıldı. 

15:12: Kara haberler peş peşe geliyor. Ölü sayısı 28'ye yükseldi 

14:55: Kudüs'te konuyla ilgili olarak gergin bekleyiş sürerken, Gazze'deki protestolarda öldürülen Filistinli sayısı 25'e yükseldi. Yüzlerce yaralı var.

14:36: Gazze'de ölü sayısı artıyor.  İsrail ateşinde 18 kişi hayatını kaybetti.

13:57: Gazze'de İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu ölü sayısı 16'ya yükseldi. 

13:50: Rus hükümeti, Kudüs'te ABD Büyükelçiliği açılmasının Ortadoğu'daki gerilimi artıracağından endişe ettiğini açıkladı. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Rus hükümetinin Kudüs'te Amerikan büyükelçili açılmasının bölge genelinde gerginliğin artmasına yol açabileceği kaygısı duyup duymadığını soran gazetecilere, "Evet, bu tür endişelerimiz var" yanıtını verdi.

13:28: İngiltere Başbakanı Theresa May, ABD'nin Kudüs kararına karşı olduklarını hatırlatarak, 'İngiltere'nin büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşımak gibi bir planı yoktur' ifadesini kullandı. 

13:20: İsrail askerleri, Filistinlilerin işgal altındaki Batı Şeria'nın farklı bölgelerinde düzenlediği gösterilere müdahale etti. Doğu Kudüs ile Batı Şeria arasındaki Kalendiya askeri kontrol noktası yakınında toplanan bir grup Filistinliye İsrail askerleri gerçek mermi ve göz yaşartıcı gazla müdahale etti. 

Filistinli göstericiler de İsrail askerlerinin müdahalesine taşla karşılık verdi.  Kalendiya kontrol noktasındaki olaylarda şu ana kadar yaralananın olmadığı bildirildi. İsrail askerlerinin, Batı Şeria'nın El Halil ve Beytüllahim şehirlerinde de düzenlenen gösterilere müdahale ettiği belirtildi.

13:20: Filistinli yetkililer Gazze'deki gösterilerde ölü sayısının 7'ye yükseldiğini duyurdu. 

12:15: İsrail askerleri abluka altındaki Gazze sınırında düzenlenen gösterilerde 2 Filistinli hayatını kaybetti, 93 Filistinliyi gerçek mermiyle yaraladı. Gazze sağlık makamları, 21 yaşındaki Filistinlinin 30 Mart tarihinden bu yana İsrail askeri tarafından öldürülen 46'ıncı Filistinli olduğunu duyurdu. 

11:10: Arap Birliği, ABD'nin yasadışı Kudüs kararı nedeniyle çarşamba günü olağanüstü toplantı düzenleyeceğini açıkladı. 

10.50 : Gazze Sağlık Bakanlığı, Gazze Şeridi'nde Bureic'in doğusunda üzerlerine ateş açılan iki Filistinlinin yaralandığını duyurdu. Binlerce kişinin Gazze Şeridi'nde sınır bölgelerinde toplandığı aktarılıyor. Gazze'de birçok bölgede gösteri düzenleniyor. 

10.45 : Kudüs'teki resmi açılış öncesi Hizbullah'tan sert bit tepki geldi. Hizbullah, ABD'nin büyükelçiliğini taşıma kararının değersiz olduğunu öne sürdü. 

10:25: ABD Başkanı Donald Trump'ın bugünkü törende video bağlantısıyla bir konuşma yapmasının beklendiği açıklandı. 

AVRUPA ÜLKELERİ GİTMEDİ

Özellikle Avrupa ülkelerinin önemli bir kısmı karara tepki göstererek Kudüs'e merasim için temsilci göndermezken, toplamda 32 ülkenin törene katılacağı ifade edildi.  

İsrail merkezli Haaretz'in verdiği listeye göre Kudüs'e temsilci gönderen 32 ülke şunlar:Cezayir, Angola, Avusturya, Kamerun, Kongo, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Fildişi Sahilleri, Çekya, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Etiyopya, Gürcistan, Guatemala, Honduras, Macaristan, Kenya, Makedonya, Myanmar, Nijerya, Panama, Peru, Filipinler, Romanya, Ruanda, Sırbistan, Güney Sudan, Tayland, Ukrayna, Vietnam, Paraguay, Tanzanya ve Zambia.

REUTERS YAZDI: 'DÜNYA KAMUOYU DESTEKLEMİYOR'

Reuters haber ajansı konu ile ilgili şu ifadeler kullandı: İsrail ABD'nin büyükelçiliğini Kudüs'e taşıması nedeniyle bugün kutlamalar düzenlerken, bu adımın dünya kamuoyu tarafından desteklenmediği, çoğu yabancı ülke büyükelçisinin İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun vereceği davete katılmamasından belli oluyor.

ABD Başkanı Donald Trump Aralık ayında Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdığını ve bu kararıyla Washington'un onlarca yıldır İsrail'e verdiği siyasi taahhütlerini de gerçekleştirmiş olacağını açıklamıştı.İsrail ve Filistin arasındaki görüşmeleri 2014 yılından beri dondurulmuş durumda.

Trump yönetimi, taşınma törenini İsrail’in 70’nci kuruluş yıldönümüne denk getirdi.

Yeni büyükelçilik binası açılana kadar tabelaları değiştirilen ABD Başkonsolosluğu, büyükelçilik olarak hizmet verecek.

Taşınma kararının mimarlarından olan ABD’nin İsrail Büyükelçisi David Friedman, Filistinlilerin tepki göstermesini eleştirerek, ABD’nin barış karşıtı hareket edeceğine dair bir neden olmadığını savundu ve “Filistinlilere yardım etmek için buradayız” dedi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, büyük kutlamaların hazırlandığını açıklarken, Filistinliler ise büyük gösterilere hazırlanıyor. Filistin Kurtuluş Örgütü, büyükelçiliğin taşınmasını ‘Tüm Araplara karşı bir prokovasyon’ olarak niteledi.

BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ'

Müslümanların ilk kıblesi ve Hazreti Muhammed’in miraç yolculuğuna çıktığı yer olan Mescid-i Aksa ile Hıristiyan ve Yahudilerin en kutsal mekânlarına ev sahipliği yapan Kudüs, 1917’de Osmanlı egemenliğinden çıktı.

Doğu Kudüs’ü 1967’de işgal eden İsrail, yarım asırdır burayı Yahudileştirmek için yoğun çaba sarf ediyor.

Batı Şeria’da yaşayan 3 milyona yakın Filistinli, İsrail’in etraflarına ördüğü duvardan dolayı Kudüs’e giremiyor. Abluka altındaki Gazze Şeridi’nde yaşayan 2 milyon Filistinlinin de Kudüs’e girişi yasak.

Doğu Kudüs’te yaşayan 300 binin biraz üzerindeki Filistinli, İsrail makamlarının verdiği “Kudüs Kimlik Kartı” ile şehirde sürekli ikamet etme iznine sahip bulunuyor. İsrail vatandaşı sayılmıyorlar, devlet hizmeti alamıyorlar.

Öte yandan ev yıkımlarından tutuklamalara pek çok zorlukla karşı karşıyalar. İsrailli insan hakları kuruluşu B’Tselem’in yayımladığı verilere göre, İsrail 1967’den bu yana 14 bin Filistinlinin ikamet iznini iptal ederek Doğu Kudüs dışına sürdü.

Doğu Kudüs’teki nüfus yapısını Yahudiler lehine değiştirmeye çalışan İsrail yönetimi, uluslararası hukuka aykırı olarak burada 10 Yahudi yerleşim birimi inşa etti. Bu yasadışı yerleşim birimlerinde 200 binin üzerinde kişi yaşıyor.

Bilgi notu

Birleşmiş Milletler’in (BM) 1947’de hazırladığı plan üç semavi dinin kutsal sayması nedeniyle Kudüs’e özel bir statü verilmesini öngörüyordu. 1948’de Kudüs’ün batısını ele geçiren İsrail, 1967’de de Doğu Kudüs’ü işgal etti. 1980’de İsrail ‘birleşik Kudüs’ü’ başkent ilan etti. BM Güvenlik Konseyi aynı yıl, İsrail’in başkent kararını geçersiz sayan bir karar kabul etti. Filistinliler, Doğu Kudüs’ü kurulacak Filistin devletinin başkenti kabul ediyor.